De coronacrisis kwam bij veel Nederlandse en Duitse bedrijven hard aan: opdrachten vielen weg, omzetten daalden en banen gingen verloren. Hoe zijn de werkzaamheden van deze ondernemers veranderd, met welke uitdagingen kregen ze te maken en hoe hebben ze lastige situaties op weten te lossen? Ongeveer 25 Nederlandse en Duitse ondernemers en vertegenwoordigers van overheidsinstanties kwamen op 18 juni virtueel bij elkaar om ervaringen en ideeën uit te wisselen.
De online meeting werd georganiseerd door Grant Thornton, Warth & Klein Grant Thornton en mediamixx GmbH. De drie bedrijven organiseerden eerder al drie succesvolle Nederlands-Duitse netwerkbijeenkomsten in Mönchengladbach, Arnhem en Weeze.
Coronacrisis was donderslag bij heldere hemel
Voor veel bedrijven kwam de coronacrisis als een donderslag bij heldere hemel. “Wij organiseren veel evenementen en bijeenkomsten. Mijn wereld stortte dus wel een beetje in toen we te horen kregen dat we deze voorlopig niet meer zouden mogen organiseren”, vertelt José de Baan van STRICK Rechtsanwälte & Steuerberater uit Kleve. “We moesten echt omdenken. Hoelang gaat dit duren? We hebben ons gelukkig snel kunnen aanpassen en hebben inmiddels veel seminars online kunnen organiseren. De volgende stap zijn online bijeenkomsten.”
Ook bij Taleninstituut Regina Coeli in Vught moest er volgens Sascha Heigl van het ene op het andere moment een knop omgezet worden. Het taleninstituut staat bekend om zijn intensieve taalcursussen: cursisten die er een taal willen leren, verblijven in accommodaties op het terrein en worden één-op-één volledig ondergedompeld in de taal. “Dat kon nu ineens niet meer. Daarom hebben we ons aanbod in digitale vorm voortgezet”, aldus Heigl. “Dat werkte eigenlijk heel goed”, vult zijn collega Erica Goedgebuure aan. “Online leren is een stuk laagdrempeliger dan op locatie. We zien nu gelukkig wel dat steeds meer mensen weer een taaltraining op locatie komen doen – ook vanuit Duitsland. We bouwen het langzaam weer op.”
„Online een taal leren werkte eigenlijk heel goed“
Zzp’ers in de grensregio tussen wal en schip
Volgens Carola Schroer van het GrensInfoPunt Rijn-Waal in Kleve zijn veel zzp’ers in de grensregio door de coronacrisis in de problemen geraakt. Zzp’ers die in Duitsland wonen, maar in Nederland werken, vallen tussen wal en schip: in Nederland hebben ze geen recht op financiële ondersteuning omdat ze er niet wonen, maar in Duitsland ook niet, omdat ze er niet werken. “Dat heeft tot veel schrijnende situaties geleid”, aldus Schroer, die in haar rol als adviseur bij het GrensInfoPunt tijdens de coronacrisis meer dan 550 adviesgesprekken gevoerd heeft. “Samen met de andere GrensInfoPunten zijn we al maanden bezig om deze mazen in de wet aan te kaarten. Onze spreekuren kunnen op dit moment ook niet plaatsvinden – we hopen dat we deze vanaf september weer mogen hervatten.” Inmiddels komen er langzaam maar zeker ook weer vragen binnen die niet met de coronacrisis te maken hebben.
“Grote klap moet nog komen”
Welke bedrijven werden het meeste geraakt door de coronacrisis? Hans-Josef Kuypers van de Wirtschaftsförderung Kreis Kleve heeft de indruk dat voornamelijk de detailhandel en horeca geraakt zijn. Volgens Arjan van Oosten van Grant Thornton zijn zowel kleine als grote bedrijven geraakt, maar is dit wel erg afhankelijk van de branche. Naast de horeca en de detailhandel hebben ook bedrijven in de toeristische sector en de industrie klappen gekregen. “Bedrijven die het voor de coronacrisis al lastig hadden, worden nu bovendien extra hard geraakt”, zegt Van Oosten. “Door alle financiële hulp van de Nederlandse en Duitse overheden zijn veel bedrijven er nu in geslaagd om overeind te blijven, maar we verwachten dat de grote klap nog gaat komen. Op een gegeven moment lopen de steunmaatregelen af en moeten de belastingen weer betaald worden.”
„Bedrijven die het voor de coronacrisis al lastig hadden, worden nu extra hard geraakt“
Evert Everaerts, eveneens van Grant Thornton, vult aan dat veel bedrijven gedwongen werden om creatief te denken en aan de slag zijn gegaan met alternatieve businessmodellen. “Er zijn echt prachtige initiatieven ontstaan. Tegelijkertijd is het heel belangrijk om inzicht te hebben: dit businessmodel levert mij nu liquiditeit op, maar hoe lang kan ik dit volhouden? Hoe sta ik er op de langere termijn voor? Welke mogelijkheden heb ik als mijn omzet langere tijd duidelijk lager blijft?”
Veel kansen en nieuwe mogelijkheden
Michael Schröder van Warth & Klein Grant Thornton ziet dat er tijdens de coronacrisis ook veel kansen zijn ontstaan. Bedrijven die ineens omzet zagen wegvallen, hebben hun productie snel kunnen aanpassen en produceren nu bijvoorbeeld mondkapjes of spatschermen. “Daarnaast denk ik dat velen zich nu gerealiseerd hebben hoe kwetsbaar we zijn omdat we veel productie naar andere landen hebben verplaatst”, zegt Schröder. “Ik verwacht dus dat bepaalde productieonderdelen weer terug zullen komen naar Europa.”
Wat hebben we van deze crisis kunnen leren? “Als eerste heeft de digitalisering de laatste maanden enorme sprongen gemaakt, vooral in Duitsland”, zegt Frank Wöbbeking van mediamixx. “Daarnaast heb ik me persoonlijk gerealiseerd dat veel besprekingen en meetings geen fysieke aanwezigheid vereisen. Ik houd veel tijd over nu ik minder hoef te reizen. Die tijd kan ik dan weer voor andere zaken gebruiken. Dat gaat deels ook zo blijven, denk ik.” José de Baan ziet ook voordelen voor het milieu: “We reizen nu een stuk minder en dat heeft positieve uitwerkingen op de natuur, daar ben ik erg blij mee. Ik hoop natuurlijk mensen snel weer ‘live’ te zien, maar ik verwacht net als Frank Wöbbeking wel dat we minder zullen gaan reizen voor bijeenkomsten en vergaderingen.”
„De digitalisering heeft enorme sprongen gemaakt, vooral in Duitsland“
“Ik denk daarnaast dat wij Duitsers wel iets hebben kunnen leren van de Nederlanders”, sluit Wöbbeking af. “De huidige situatie wordt gekenmerkt door veel onzekerheid en we kunnen niet zo ver vooruitkijken als we gewend zijn. We worden dus gedwongen om minder te plannen en meer van dag tot dag te kijken hoe het gaat – heel Nederlands!”