Duitsers uit de grensregio steken steeds vaker de Nederlandse grens over voor een crematie en bijbehorende afscheidsdienst in Nederland. Dat meldt Regio8. De keuze om een overledene in Nederland te cremeren wordt vooral beïnvloed door de verschillen in wetgeving en cultuur.
Volgens Bert van Asselt, directeur van GUV Uitvaartzorg, het bedrijf achter de crematoria in Aalten en Etten, meldde zich in 2010 nog een tiental Duitsers bij het bedrijf. In 2023 waren het er al ongeveer honderd. Hierbij gaat het niet alleen om Duitsers, maar ook om Nederlanders die net over de grens in Duitsland wonen. Het bedrijf heeft daarom een Duitstalige medewerker in dienst genomen, al is er door het regionale, grensoverschrijdende dialect nauwelijks sprake van een taalbarrière.
Opbaartermijn
Een van de belangrijkste verschillen tussen Nederland en Duitsland op het gebied van cremeren betreft de opbaartermijn: waar een lichaam in Nederland tot zes dagen thuis mag worden opgebaard, mag dit in Duitsland slechts maximaal 36 uur.
Plechtigheid
Daarnaast is het in Nederland gebruikelijk om een persoonlijke plechtigheid in het crematorium te houden. Nabestaanden kunnen bovendien mee tot in de ovenruimte. In Duitsland zijn beide zaken doorgaans niet mogelijk; een eventuele afscheidsdienst kan dan pas na afloop van de crematie worden gehouden, met een urn voor in de kerk. Volgens Van Asselt vinden sommige Duitsers dit kil en afstandelijk en kiezen daarom voor een crematie in Nederland, inclusief plechtigheid.
Na de crematie
In Nederland kunnen nabestaanden er bovendien voor kiezen om na afloop van de crematie de urn mee naar huis te nemen, de as ergens uit te strooien of in een sieraad te verwerken. In Duitsland is dit niet toegestaan. Landelijk heerst hier ‘Friedhofszwang’: alle stoffelijke resten, dus ook as, dienen binnen zes weken op een begraafplaats begraven of bijgezet te worden in de urnenmuur. Het uitstrooien van de as is alleen toegestaan op begraafplaatsen waar de statuten dit toestaan. Het verwerken van de as in een sieraad mag alleen worden geregeld door de begrafenisondernemer. Alleen in de deelstaat Bremen mag de urn onder bepaalde voorwaarden thuis worden bewaard; in de andere Duitse deelstaten niet.
Duitsers die voor een crematie in Nederland kiezen en na afloop met de urn de grens oversteken, dienen zich vanaf dat moment wel weer aan de Duitse wetgeving te houden. De urn dient dan dus alsnog binnen zes weken te worden begraven of bijgezet. Bewaren mensen de urn toch thuis, kan hiervoor een boete worden uitgeschreven.
Duitsers die ervoor kiezen een geliefde in Nederland te cremeren, moeten wel even wachten voordat ze de as op kunnen halen: volgens de Nederlandse wet moet het crematorium de as nog dertig dagen in bewaring houden.
Kosten
Vanwege het plaatsvinden van een plechtigheid vallen de kosten voor een crematie in Nederland doorgaans hoger uit. Wel brengt het achteraf begraven van de urn in Duitsland ook kosten met zich mee.