Het Nederlands-Duitse Grenspark Maas-Swalm-Nette, gelegen op de grens tussen Limburg en Noordrijn-Westfalen, kenmerkt zich door mooie landschappen met veel heide en bos. Nationaal Park de Meinweg bevindt zich het centrum van dit Grenspark. Van 20 tot 24 april bestreden de Nederlandse en Duitse brandweer er gezamenlijk een grote natuurbrand. De brand trok zich niets aan van landsgrenzen en legde 200 hectare natuur en bos in de as.
Nadat in 2010 in Nederland verschillende grote natuurbranden hadden plaatsgevonden, werd er een nationaal programma natuur- en bosbrandpreventie opgestart. In het kader van dit programma voerden de provincie Limburg, Veiligheidsregio Limburg Noord, Nationaal Park de Meinweg en de gemeente Roerdalen een pilotproject uit op het Nederlandse deel van de Meinweg. In deze pilot werd vastgesteld dat er een hoog risico op het ontstaan van een onbeheersbare brand was. Daarop werd de samenwerking tussen de brandweer en natuur- en bosbeheer verbeterd. Bij de presentatie van deze resultaten aan de aangrenzende Duitse brandweerkorpsen en grensgemeenten werd duidelijk dat het noodzakelijk was om dit thema grensoverschrijdend op te pakken.
Grensoverschrijdende samenwerking verbeteren
Samen met vele partners is het Grenspark Maas-Swalm-Nette daarom in 2016 begonnen met de uitvoering van het INTERREG-project ‚Natuur- en Bosbrandpreventie‘. Doel was om de grensoverschrijdende samenwerking tussen bos- en natuurbeheer en brandweer te verbeteren en maatregelen uit te voeren om het brandgevaar te verminderen. De eerste vuurproef voor de samenwerking was twee jaar geleden bij de brand op de Heronger Heide in Straelen (D), die met behulp van een Nederlandse blushelikopter relatief snel geblust kon worden.
Bij de recente grote brand op de Meinweg in april lukte het snelle blussen ondanks inzet van meerdere blushelikopters echter niet. Door extreme droogte en een harde oostenwind kon de brand ondanks zeer hoge personeel- en materiaalinzet pas na vijf dagen definitief geblust worden. “De uitstekende samenwerking tussen brandweerkorpsen en operationele leiding uit beide landen speelden een beslissende rol”, benadrukt de voorzitter van het Grenspark Andreas Budde.
Oefeningen waren afgelast
In het kader van het project ‚Natuur- en Bosbrandpreventie‘ stonden er dit jaar gemeenschappelijke oefeningen gepland, waar Nederlandse en Duitse brandweerkorpsen samen zouden kunnen oefenen. Deze oefeningen konden door de coronapandemie niet plaatsvinden. „Uit de evaluatie van de samenwerking bij de bestrijding van de brand op de Meinweg kunnen de projectpartners echter meer leren dan van de meest succesvolle oefening“, aldus Leo Reyrink, secretaris van het Grenspark.
Op basis van verwachtte extreme weersituaties in de toekomst is de voortzetting van de grensoverschrijdende samenwerking bij natuur- en bosbrandpreventie dringend nodig. De opgedane ervaring moet gebruikt worden om verdergaande maatregelen uit te voeren, om zo het risico op onbeheersbare branden in natuur en bosgebieden verder te verminderen.
INTERREG-project ‚Natuur- en Bosbrandpreventie‘
Het project ‚Natuur- en bosbrandpreventie‘ wordt uitgevoerd in het kader van het INTERREG-programma Deutschland-Nederland en mede gefinancierd door de Europese Unie, de provincie Limburg en het ministerie WIDE van de Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen. De kosten van het project, dat loopt van 2016 tot 2020, bedragen € 840.000. Van Mook en Middelaar tot Roerdalen dragen 16 Nederlandse en Duitse grensgemeenten en terreinbeherende organisaties financieel bij aan het project. Doel van het project is de verbetering van de grensoverschrijdende samenwerking en de uitvoering van maatregelen om natuur- en bosbranden te voorkomen en te bestrijden in het Grenzwald (D), de Nederlands-Duitse Meinweg en de Maasduinen.
Dit artikel is gepubliceerd met toestemming van de euregio rijn-maas-noord.