De uitslag van de Duitse parlementsverkiezingen gaat ongetwijfeld ook gevolgen hebben voor de economische ontwikkeling en het dagelijks leven in Duitsland. Het Duitse bedrijfsleven dringt aan op snelle beslissingen. “De Duitse economie heeft een nieuwe federale regering nodig die in staat is om zeer snel te handelen”, stelt Peter Leibinger, voorzitter van de Bundesverband der Industrie (BDI) in de Rheinische Post. “Hoe langer de onzekerheid duurt, hoe meer bedrijven en consumenten zullen aarzelen om te investeren en te kopen. Hierdoor stagneert de economie en wordt ons land verzwakt.”
Friedrich Merz, verkiezingswinnaar en beoogd bondskanselier namens de CDU, beloofde meteen na de uitslag nog voor Pasen een coalitieregering tot stand te willen brengen. Wat staat in dit geval de 84 miljoen inwoners van Duitsland de komende vier jaar te wachten op het gebied van economische ontwikkeling, minimumloon, sociale zekerheid, energie, klimaatdoelstellingen en volksgezondheid?
Groei stimuleren
De CDU/CSU heeft beloofd de bureaucratie te verminderen en groei te stimuleren. De nieuwe regering zal waarschijnlijk snel actie ondernemen op het gebied van belastingaftrek en belastingprogressie. Mocht een coalitieregering met de sociaaldemocratische SPD tot stand komen, heeft deze partij niets tegen een verlaging van de vennootschapsbelasting, aangezien deze maatregel banen zou veiligstellen. Of de CDU/CSU de beloofde verlaging van de btw in de horeca naar 7 procent kan doorzetten, hangt af van het totale pakket. Wat betreft het verminderen van de bureaucratie zal de nieuwe coalitie worden geholpen door het feit dat de Europese Unie nu zelf de wet op de toeleveringsketen, die zo is bekritiseerd door het bedrijfsleven, aanzienlijk wil afzwakken. Merz heeft al concessies gedaan wat betreft de rem op de staatsschuld, maar alleen voor grote projecten zoals herbewapening – een belangrijk thema in de aanloop naar de verkiezingen.
Uitkeringen aanscherpen
De CDU/CSU van Merz wil het ‘Bürgergeld’ afschaffen, of preciezer: de term. Hoewel de SPD deze basisuitkering pas relatief kortgeleden invoerde, is het onwaarschijnlijk dat de afschaffing een potentiële coalitie van CDU/CSU en SPD in de weg zal staan. De inhoud van de uitkering zal hetzelfde blijven, maar er zullen waarschijnlijk geen verhogingen meer komen zoals in 2024. Wat het minimumloon betreft, denken CDU/CSU binnen afzienbare tijd uit te komen op een bedrag van rond de 14 euro.
Gepensioneerden hebben voorlopig niets te vrezen, geen van de partijen is van plan om op de pensioenen te bezuinigen. Ook een verhoging van de pensioenleeftijd (nu 67) is onwaarschijnlijk, hoewel die volgens economische experts dringend nodig is. De CDU/CSU wil een actief pensioen invoeren. Gepensioneerden zouden tot 2.000 euro belastingvrij kunnen bijverdienen, op basis van vrijwilligheid.
Energie
De kwestie van kernenergie zal de coalitie waarschijnlijk niet verdelen: hoewel CDU/CSU de mogelijkheid wil onderzoeken om de drie onlangs gesloten kerncentrales weer op te starten, willen energiebedrijven RWE, Eon en EnBW dit zelf niet. Daarnaast heeft Merz deze kwestie nooit zo hoog op de agenda gehad als anderen in zijn partij. Men is het erover eens dat er snel een energiestrategie moet komen, zodat er bijvoorbeeld nieuwe gascentrales kunnen worden gebouwd. Anders zal het niet mogelijk zijn om steenkool in 2030 uit te bannen. Een andere optie is windenergie. Hoewel Merz heeft verklaard dat hij windmolens “lelijk” vindt, wil hij ze ook niet ontmantelen.
Vasthouden aan klimaatdoelstellingen
De drie partijen die in de race zijn voor een coalitie willen hoe dan ook vasthouden aan de klimaatdoelstellingen van Parijs, maar er zal zeker onenigheid ontstaan over hoe ze die moeten bereiken. CDU-politicus Jens Spahn heeft verklaard dat de CDU/CSU de ‘warmtewet’ zal intrekken, die destijds werd ingevoerd door Robert Habeck, minister van Economie en Klimaat namens Die Grünen. De industrie wil dit echter helemaal niet en roept op tot vereenvoudiging. De CDU/CSU zullen zich richten op de CO2-prijs, en dit zal olie- en gasverwarmingssystemen op de lange termijn automatisch onrendabel maken.
Bezuinigingen in de gezondheidszorg
Met betrekking tot de hervormingen in de gezondheidszorg heeft CDU/CSU reeds aangekondigd de ziekenhuishervormingen van Karl Lauterbach, minister van Volksgezondheid namens de SPD, niet af te willen schaffen, maar te verbeteren. De personeelseisen zullen waarschijnlijk worden geschrapt om meer klinieken op het platteland te behouden. De nieuwe minister van Volksgezondheid, wie dat dan ook wordt, zal sowieso niet om kostenbeheersing heen kunnen, omdat de premies uit de hand lopen. Dat betekent waarschijnlijk bezuinigingen en meer eigen verantwoordelijkheid voor patiënten. Dit is impopulair, maar volgens CDU/CSU dringend noodzakelijk.