Het is een bekend fenomeen net over de grens in Duitsland: files van Nederlandse auto’s bij de tankstations. Nederlanders die in de grensregio wonen steken namelijk vaak de grens over om in Duitsland te tanken. Het is daar immers goedkoper. Het aantal Nederlanders dat dit doet, is echter in de afgelopen jaren niet sterk toegenomen. Hoewel de brandstofprijzen in Nederland na een tijdelijke accijnsverlaging van 2022 tot juli 2023 weer hoger zijn dan in Duitsland, heeft dit niet tot significant meer ‚brandstoftoeristen‘ geleid volgens een onderzoek van het economisch bureau van ABN Amro en economenvakblad ESB.
Tijdens de energiecrisis van 2022 stegen de brandstofprijzen in Nederland en Duitsland sterk. Daarom kwamen beide overheden met maatregelen: in beide landen werd de accijns op brandstoffen tijdelijk verlaagd. In Nederland duurde deze verlaging tot juli 2023, maar in Duitsland slechts tot september 2022. Dit zorgde ervoor dat de prijzen in beide landen tussen september 2022 en juli 2023 ongeveer gelijk waren – gewoonlijk zijn de prijzen in Duitsland lager dan in Nederland. Na de accijnsverlaging in Nederland stegen de prijzen weer boven die in Duitsland uit.
Geen duidelijk verschil
Een logisch gevolg van deze teruggekeerde prijsverschillen zou kunnen zijn dat meer Nederlanders naar Duitsland trekken om te tanken. Uit onderzoek blijkt het effect van deze verschillen echter gering te zijn. Het onderzoek laat zien dat inwoners van de grensregio weliswaar gemiddeld minder in Nederland tanken dan Nederlanders die op grotere afstand van de grens wonen, maar toont ook aan dat inwoners van de grensregio niet per definitie meer zijn gaan tanken in Duitsland na het terugdraaien van de Nederlandse accijnsverlagingen. Meer dan de helft van hen tankt er hoogstens tien procent meer. Een kleine groep van tien procent tankt tegenwoordig duidelijk meer in Duitsland dan voorheen.
Boodschappen doen ook nauwelijks veranderd
De onderzoekers hebben ook het overige winkelgedrag van Nederlanders uit de grensregio geanalyseerd. Aan de hand van geanonimiseerde pinbetalingen onderzochten ze of deze mensen ook meer boodschappen gingen doen in Duitsland als ze daar gingen tanken. Dit effect bleek verwaarloosbaar. Het onderzoek wees uit dat ze slechts één à twee procent minder besteedden in Nederlandse supermarkten.