Zo’n 3 á 4 jaar geleden gaf ik een aantal colleges over Nederlands-Duitse cultuurverschillen voor de opleiding International Business and Languages (IBL) aan hogeschool Saxion in Enschede. Op deze opleiding zitten Nederlandse en Duitse studenten vanaf dag 1 samen in de klas. Voordat ik mijn colleges gaf, verspreidde ik onder de studenten een kleine open vragenlijst over Nederlandse en Duitse eigenschappen. Ik vroeg hen wat ze typische eigenschappen van Nederlanders en Duitsers vonden en wat ze positief en voor verbetering vatbaar achtten. Uit de resultaten bleek dat bij deze jonge mensen van 19 – 22 jaar een aantal opmerkelijke Nederlands-Duitse verschillen te zien waren.
Gründlichkeit en Pünktlichkeit
Duitsers worden vaak geassocieerd met ‘Gründlichkeit’ en ‘Pünktlichkeit’. Maar als zelfs jonge mensen deze stereotyperingen larderen met voorbeelden uit de eigen praktijk, dan zit dit toch behoorlijk verankerd. Duitse studenten komen volgens de Nederlandse leerlingen goed voorbereid naar een werkgroepoverleg en weten van de hoed en de rand wanneer het gaat om allerlei regelingen op school. Wanneer de Nederlandse studenten iets wilden weten over extra studietijd in verband met ziekte of andere specifieke zaken, konden ze gewoon bij hun Duitse medestudenten te rade gaan.
Perfectionisme
Het Duitse perfectionisme zorgt ervoor dat opdrachten volledig en correct worden uitgevoerd. Maar volgens de Nederlanders leidt dit wel vaak tot extra stress omdat die laatste 10% veel moeite kost. De docent was met 90% vast ook al heel tevreden geweest, zo redeneren de Nederlandse studenten.
Voortschrijdend inzicht
Duitse studenten melden op hun beurt dat Nederlandse studenten tijdens werkoverleggen vaak te laat komen, zich verontschuldigen en vervolgens nog even een kop koffie halen. Nederlanders vinden een matige voorbereiding niet zo’n probleem, omdat je dan tijdens het overleg flexibeler bent en meer openstaat voor ‘voortschrijdend inzicht’.
Niet lullen maar poetsen
Veel Nederlandse studenten bij Saxion komen uit het oosten van Nederland waar over het algemeen het motto “Niet lullen maar poetsen” geldt. Toch opperden veel Duitse studenten dat hun Nederlandse medestudenten minder moeten praten en overleggen en vaker de handen uit de mouwen moeten steken. En op tijd beginnen zodat de deadline makkelijker wordt gehaald. Nederlandse studenten merkten op dat Duitsers soms zo intensief met de opdracht bezig zijn, dat ze wat onvriendelijk kunnen overkomen. Onder Nederlanders staat een goede ‘life-work-balance’ hoog in het vaandel.
Mijn conclusie na dit alles? Nederlanders kunnen nog veel van Duitsers leren en andersom. Bovendien is het fantastisch als jonge mensen dit al tijdens hun opleiding ondervinden. Ook stel ik vast dat de verschillen tussen Nederlanders en Duitsers nog vele jaren zullen blijven bestaan.
Over de auteur
John Mazeland is directeur van de Business Alliance Nederland Duitsland (BAND) in Nijmegen. Hij organiseert (inhouse) cursussen en workshops over Duits-Nederlandse samenwerking voor bedrijfsleven en overheid. Zo geeft hij op 27 maart, 10 & 24 april en 2 & 8 mei 2018 de cursus ‘Zakelijk Duits’.