Sinds een paar weken wordt het Nederlandse nieuws weer beheerst door boerenprotesten. In 2019 vonden deze voor het eerst plaats: de stikstofplannen van het kabinet leidden tot grote verontwaardiging onder de boeren, waarop zij met hun tractoren de straat op gingen. Daarna bleef het een tijdje rustig, maar inmiddels zijn de protesten terug van weggeweest. Sinds enkele weken wordt er weer volop gedemonstreerd. Ook in Duitsland vonden er de afgelopen jaren regelmatig boerenprotesten plaats. In tegenstelling tot in Nederland ging het bij deze protesten echter niet om stikstofproblematiek, maar om nieuwe wetten voor insecten-, natuur- en grondwaterbescherming. In Duitsland is stikstof namelijk nauwelijks onderwerp van gesprek. Hoe zit dat precies?
De Duitse boeren zijn solidair met hun Nederlandse collega’s: zo namen ze in 2019 al deel aan enkele protesten in Nederland. Dit jaar hielpen ze onder andere begin juli boeren in ’s-Heerenberg bij de blokkade van een rotonde. Zelfs in regio’s ver weg van de grens gingen Duitse boeren de straat op als steunbetuiging, zoals in Hamburg en Chemnitz. De protesten zijn echter niet alleen uit solidariteit: veel Duitse boeren vrezen dat hen dezelfde problematiek als in Nederland te wachten staat.
Angst Duitse boeren voor voortbestaan
In Duitsland spelen vooral problemen omtrent kunstmest. Kunstmest zorgt er namelijk voor dat het grondwater en daardoor ook het drinkwater verontreinigd wordt. De Europese Unie (EU) stelt strenge drinkwatereisen, waaraan Duitsland niet kan voldoen. Dit kan tot een Europese miljoenenboete leiden, dus heeft de Bundesrat op 8 juli jl. nieuwe regelgeving aangenomen om aan de Europese eisen te voldoen en onder een boete uit te komen. Het gevolg daarvan is wel dat Duitse boeren nu vrezen voor hun bestaansrecht. Met hun steun bij de Nederlandse protesten willen de boeren daarom ook de Duitse burger alvast op het belang van de boer wijzen.
Stikstof: grote verschillen tussen Nederland en Duitsland
Hoewel zowel Duitse als Nederlandse boeren dus problemen ondervinden door strengere milieuwetgeving, verschillen deze problemen sterk van elkaar. In de grensregio wordt dit nog eens extra duidelijk. Voor boeren met bedrijven van dezelfde grootte en met een vergelijkbare veestapel gelden aan de andere kant van de grens andere regels. Zo mag een Duitse boer bijna 150 keer meer stikstof uitstoten dan een Nederlandse boer: 7,1 mol (= 100 gram) per hectare ten opzichte van 0,05 mol (= 0,7 gram) per hectare. Dit komt doordat de natuurgebieden in Duitsland groter zijn dan in Nederland en er minder stikstof-producerende activiteiten plaatsvinden nabij deze gebieden. Hierdoor is de Duitse natuur er aanzienlijk beter aan toe dan de Nederlandse, waardoor ook minder maatregelen nodig zijn. In Duitsland speelt daarentegen het probleem dat weilanden door natuurbeschermingsorganisaties worden opgekocht, die daardoor nog maar beperkt door boeren gebruikt kunnen worden. Ze mogen dan bijvoorbeeld niet meer maaien of bemesten. Ook gelden in Nederland melkquota en fosfaatrechten, terwijl in Duitsland iedereen die een stuk land bezit agrarische activiteiten mag verrichten, mits je aan bepaalde regels voldoet.
