De overstromingen in het zuiden van Duitsland hebben het gesteggel van de Duitse politieke partijen over het verplichtstellen van een verzekering tegen natuurrampen opnieuw aangewakkerd. Mocht die er ooit komen heeft dit gevolgen voor alle Duitse huiseigenaren, meldde de Neue Ruhr/Neue Rheinzeitung (NRZ) onlangs.
Zware regenval en overstromingen veroorzaken vaak aanzienlijke schade voor de getroffenen. Politici en verzekeraars debatteren nu over de verplichting om gebouwen te verzekeren tegen deze schade. Dit type verzekering dekt schade aan gebouwen die kan worden veroorzaakt door bijvoorbeeld hevige regenval, overstromingen, tornado’s of aardbevingen. Een verzekering tegen natuurrampen is een aanvullend onderdeel van een inboedel- of opstalverzekering.
Grote verschillen in dekking
Veel huiseigenaren hebben geen verzekering tegen natuurrampen. Volgens de Duitse Vereniging van Verzekeraars (Gesamtverband der Deutschen Versicherungswirtschaft – GDV) is momenteel slechts 54 procent van de gebouwen in Duitsland verzekerd tegen schade door natuurrampen. Landelijk zijn er verschillen in de dekking met deze speciale verzekeringsbescherming: Nedersaksen voert de lijst aan, waar slechts een derde van de gebouwen verzekerd is tegen schade na natuurrampen. In Baden-Württemberg daarentegen is dat 94 procent. Tot 1994 waren huiseigenaren daar verplicht om zich te verzekeren tegen de gevolgen van overstromingen of zware regenval. De kosten van een verzekering tegen natuurrampen hangen voor elke huiseigenaar alleen af van de locatie van het gebouw. Volgens Stiftung Warentest (vergelijkbaar met de Consumentenbond) bieden veel verzekeraars deze aanvulling aan voor 100 euro per jaar – als het overstromingsrisico laag is. De overstromingsgevaarklassen zijn doorslaggevend voor de beoordeling van de risicosituatie.
Elk huis is te verzekeren
Volgens cijfers van de GDV bevindt ongeveer 92 procent van de adressen in Duitsland zich in gebieden die momenteel niet worden getroffen door overstromingen vanuit grote wateren. In principe is elk huis in Duitsland verzekerbaar, volgens de GDV. “Slechts een zeer klein deel van 0,4 procent van de adressen in overstromingsgevaarklasse 4 is mogelijk niet economisch rendabel om te verzekeren.”
Het debat smeult al een tijdje. De recente pinksterstormen in Saarland en Rijnland-Palts, die ruim 200 miljoen euro schade veroorzaakten, hebben het debat weer aangewakkerd. Op 20 juni willen de deelstaatpremiers de kwestie bespreken met Bondskanselier Olaf Scholz (SPD) in Berlijn. Daaraan voorafgaand werd op 6 maart een resolutie aangenomen door de Conferentie van Ministerpresidenten van de Duitse deelstaten. In deze resolutie wordt de regering opgeroepen om “een landelijke verplichte verzekering in te voeren voor schade door natuurrampen, die ook stormvloedschade moet dekken.”
Minister van Justitie Marco Buschmann (FDP) is tegen zo’n verplichte verzekering, zoals een woordvoerster desgevraagd uitlegde. De minister-president van Rijnland-Palts, Malu Dreyer (SPD), daarentegen stelt: “De Bondsregering en de deelstaatregeringen kunnen de schade die wordt veroorzaakt door extreme weersomstandigheden niet permanent betalen met belastinggeld. In plaats daarvan moeten de daaruit voortvloeiende kosten worden gedeeld door middel van een verplichte verzekering tegen natuurrampen om te voorkomen dat mensen financieel geruïneerd worden na bijvoorbeeld een overstromingsramp.”
Gevolgen voor huiseigenaren
“Door een bredere risicospreiding zouden de premies voor huiseigenaren met een hoog risico op natuurrampen waarschijnlijk gunstiger worden. De premies voor huiseigenaren met een lager risico zouden daarentegen kunnen stijgen”, aldus verzekeringsexpert Henriette Neubert van de financiële gids Finanztip. Door de hoge inflatie en stijgende bouwprijzen zijn de premies voor woningverzekeringen de laatste tijd al aanzienlijk gestegen, met ongeveer 15 procent in 2023 en nog eens 7 procent in 2024.
Verzekeraars eisen meer preventie
De GDV verwerpt eveneens een verplichte verzekering voor huiseigenaren. “Een verplichte verzekering alleen zal het probleem niet oplossen, omdat het geen schade zal voorkomen”, aldus de GDV. Over het algemeen is er meer preventie nodig, bijvoorbeeld door klimaataangepast bouwen, het stoppen van landafdekking en een bouwverbod in overstromingsgebieden. Allianz, de grootste verzekeraar van Duitsland, verklaarde: “Zonder aanzienlijk grotere inspanningen op het gebied van preventiemaatregelen kunnen de gevolgen van de klimaatverandering in de toekomst niet onder controle worden gehouden. Vooral met het oog op de catastrofale schade die wordt veroorzaakt door hevige regenval.” Politici en lokale overheden worden opgeroepen om geld uit te geven en passende maatregelen te nemen. Als er te weinig wordt gedaan, zullen de financiële gevolgen dramatisch zijn. GDV schat dat de toenemende klimaatschade kan leiden tot een verdubbeling van de premies voor woonhuisverzekeringen in de komende tien jaar.