Als gevolg van het ’vrij verkeer van personen’ wonen er in Nederland veel Duitsers en in Duitsland veel Nederlanders. Gelijke behandeling van EU-burgers is een van de meest fundamentele beginselen van de Europese Unie. Het actief en passief kiesrecht van EU-burgers bij de gemeenteraadsverkiezingen is vastgelegd in artikel 40 van het EU-verdrag. Dit artikel luidt: ‘Iedere burger van de Unie heeft actief en passief kiesrecht bij de gemeenteraadsverkiezingen in de lidstaat waar hij verblijf houdt, onder dezelfde voorwaarden als de onderdanen van die staat’.
Niet EU-burgers hebben dit recht niet. Een Amerikaan – niet EU-burger – die in Kleve of Maastricht woont, heeft geen gemeentelijk kiesrecht. Zeer recent heeft de Landesintegrationrat voorgesteld om niet EU-burgers het gemeentelijk kiesrecht toe te kennen, omdat „62% der Wahlbevölkerung in NRW sich ausspricht für die Einführung eines Kommunalwahlrechts für alle dauerhaft in Deutschland lebenden Ausländerinnen und Ausländer“. Als slogan hanteert men ’HIER, wo ich lebe, will ich wählen!’. Deze actie wordt o.a. ondersteund door de Duitse vakbond DGB.
De slogan ’HIER, wo ich lebe, will ich wählen!’ is vergelijkbaar met de slogan ’No taxation without representation’ (geen belasting zonder vertegenwoordiging). Dit was de slogan van de kolonisten in de dertien Engelse koloniën in de aanloop naar de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog.
Duitsers die in Nederland wonen, betalen belasting in Nederland. Nederlanders die in Duitsland wonen, betalen hun belasting in Duitsland. Daar waar zij wonen en belasting betalen, hebben zij alleen gemeentelijk kiesrecht (Kommunalwahlrecht). Gemeentelijk kiesrecht voor niet EU-burgers is prima. Doch veel EU-burgers eisen gelijke behandeling. Waarom heeft een in Nederland wonende EU–burger met bijvoorbeeld de Duitse nationaliteit nog steeds geen kiesrecht voor de Provinciale Staten en de Tweede Kamer? En waarom heeft een in Duitsland wonende Nederlander geen kiesrecht voor de Landtag en/of de Bundestag?
De Amerikaanse revolutie is begonnen met de eis ’No taxation without representation’. In Duitsland wordt voorgesteld om niet EU-burgers het gemeentelijk kiesrecht toe te kennen. Het wordt tijd om Duitsers die in Nederland wonen en belasting betalen, het volledig kiesrecht te verlenen. In ieder geval na een aaneengesloten verblijf van vijf jaar in Nederland. Het zelfde moet uiteraard gelden voor Nederlanders die in Duitsland wonen. Er geldt voor deze EU-burgers ’HIER, wo wir leben und Steuern zahlen, wollen wir wählen!’. Zo lang dit niet geregeld is, zouden deze EU-burgers 10% minder belasting hoeven te betalen.
Over de auteur
Ger Essers is bestuurslid van de Deutsch-Niederländische Gesellschaft zu Aachen (www.dng-aachen.eu). Contact: ger.essers@dng-aachen.eu