Hoe fijn zou het zijn: met je Nederlandse mbo-diploma aan het werk kunnen in Duitsland, zonder allerlei administratieve obstakels. Meebewegen met de markt als er net over de grens passend werk is, en andersom. Het Alfa-college heeft daarom samen met het Regionaal Techniek Centrum (RTC) in Hardenberg en het Duitse BTZ des Handwerks onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor technische beroepen in de grensregio. Inmiddels is het project ‘Dubbele kwalificatie = dubbele kansen’ afgerond.
“Het project is ontstaan tijdens de recessie. Er was weinig werk en jongeren uit de regio trokken naar het westen, terwijl er in Duitsland wél werk was”, zegt Mirko Wohlrabe, projectleider aan de Nederlandse kant. “Een gemiste kans, vonden we. We wilden onderzoeken wat er voor nodig was om een landsgrens niet als belemmering te ervaren, maar de gehele regio als gebied te zien. Duitsland én Nederland, met een 360-graden-blik.”
Inzicht in bevoegdheden
“Transparantie en communicatie zijn heel belangrijk. Dat hebben we de afgelopen vier jaar geleerd. Als een werkgever niet weet wat een diploma betekent, kiest hij of zij al snel voor een werknemer in het eigen land. Hoe moeilijk die zoektocht ook is. We hebben daarom in kaart gebracht wat de verschillen zijn in de inhoud van technische opleidingen, voor zowel Nederland als Duitsland. Bedrijven vinden dit heel prettig. Nu is namelijk inzichtelijk waartoe een Duitse werktuigkundige monteur bijvoorbeeld bevoegd is. En of dit curriculum in Nederland ook onderdeel is van de opleiding en andersom.”
Een schema geeft de bekwaamheid van de werknemer weer: groen is voor volledige vakkennis en bevoegdheid voor autorisatie, geel voor volledige vakkennis, maar geen bevoegdheid voor autorisatie en rood staat voor geringe vakkennis, zonder gekwalificeerde uitvoering. Zo kunnen werkgevers in zowel in Nederland als Duitsland in één oogopslag zien wat iemand voor hun bedrijf kan betekenen.
Uitkomsten van het project
De resultaten van het project werden op maandag 11 november 2019 in de Nino-Hochbau in het Duitse Nordhorn aan meer dan zestig mensen uit politiek, onderwijs en bedrijfsleven gepresenteerd. Projectpartners Hugo Kirchhelle van het BTZ des Handwerks en Mirko Wohlrabe van het Alfa-college lieten zien wat er in het project allemaal bereikt is. Thema van de slotbijeenkomst was ‘Vakmensen in de regio – opleiden, doorleren, binden’. Zo vertelde Lena Clausen van de IHK Flensburg over haar ervaringen met betrekking tot grensoverschrijdend opleiden bij het Deens-Duitse INTERREG-project “Starforce”.
De conclusie die het projectteam trekt, luidt: erkenning van diploma’s in Duitsland is niet noodzakelijk voor ongereglementeerde opleidingen. Transparantie daarentegen is wel heel belangrijk: inzicht in vakbekwaamheid van de werknemer. Zo kan een student zonder belemmeringen in het grensgebied aan de slag. Hans-Joachim Haming van de Duitse Arbeitsagentur beaamt: “Het moet vanzelfsprekend worden dat wij ons op ieder vlak, of dit nu op werk-, politiek of opleidingsniveau is, soepel gaan bewegen.”
De experts waren het met elkaar eens dat ook het buurtaalonderwijs meer aandacht moet krijgen. “Maar aan de taal moet het niet ‘scheitern’”, zegt Ben Kuipers, algemeen directeur van het installatiebedrijf Loohuis, die ook een vestiging in het Duitse Rheine heeft. “Binnen ons bedrijf praten de collega’s uit Duitsland en Nederland gewoon plat met elkaar. Dat werkt altijd.” Nederlandse studenten zouden, als ze dit willen, wel aanvullende cursussen kunnen volgen om vervolgens toch een volwaardige erkenning in Duitsland te krijgen.