Vorige week waren op het nieuws, Jan en Hinke Bouma, rasechte Friezen die 40 jaar geleden voor werk Friesland inruilden voor het Duitse Bergen in de deelstaat Nedersaksen. De twee bleven in Duitsland wonen en hadden beide een dubbele nationaliteit. De Nederlandse en de Duitse. Geen probleem zou je zeggen. Of toch?
Toen het stel vorig jaar zijn Duitse paspoorten liet verlengen, kreeg het te horen dat het geen enkel probleem was, om hiernaast de Nederlandse paspoorten te behouden aangezien dat de Europese regelgeving op dat punt van toepassing zou zijn. Als de Bouma´s echter vervolgens in Winschoten ook de Nederlandse paspoorten willen verlengen, komen ze van een koude kermis thuis. Ze krijgen te horen dat dit niet mogelijk is en zij hun Nederlanderschap moeten inleveren.
Nederlandse nationaliteit verliezen
Mensen, die uitsluitend en alleen de Nederlandse nationaliteit hebben, raken deze nooit automatisch kwijt. Dat ligt anders als zij een andere nationaliteit aannemen of een dubbele nationaliteit hebben. Zij kunnen onder bepaalde omstandigheden hun Nederlands staatsburgerschap kwijtraken. Bijvoorbeeld als zij vrijwillig een tweede of andere nationaliteit aannemen. Of als zij 10 jaar buiten het Koninkrijk der Nederlanden (Nederland, Curaçao, Aruba en Sint Maarten) of de Europese Unie (EU) wonen met een dubbele nationaliteit en het Nederlandse paspoort niet op tijd verlengen. Jan en Hinke Bouma vallen in de eerste categorie: zij namen vrijwillig een tweede nationaliteit aan en bleven in de EU wonen. Met als gevolg dat zij hun Nederlands staatsburgerschap verloren.
Uitzonderingen bevestigen de regel
Er zijn ook uitzonderingen, waarbij ze wel Nederlander blijven. Zo raken Nederlanders hun nationaliteit niet kwijt wanneer zij vrijwillig de nationaliteit van hun huwelijks- of geregistreerde partner aannemen. Dat geldt ook wanneer de Nederlander geboren is in het land van de nieuwe nationaliteit en daar zijn hoofdverblijf heeft als hij de nieuwe nationaliteit krijgt.
De Nederlander behoudt zijn nationaliteit eveneens indien hij voor het bereiken van de meerderjarige leeftijd gedurende een onafgebroken periode van vijf jaar hoofdverblijf heeft gehad in het land waarvan hij de nationaliteit aanneemt.
Informatieplicht
De Bouma´s werden het slachtoffer van verkeerde voorlichting en zijn inmiddels naar de Nationale Ombudsman gestapt om verhaal te halen. De uitkomst daarvan is nog ongewis.
Feit is dat niet alle Nederlanders zich voldoende informeren over de gevolgen van het aannemen van een andere nationaliteit en ontdekken te laat dat zij onbedoeld geen Nederlander meer zijn. Bijvoorbeeld wanneer zij in het buitenland hun paspoort willen vernieuwen of weer in Nederland willen gaan wonen.
De overheid heeft echter een informatieplicht en moet Nederlanders die in het buitenland (gaan) wonen actief en gericht informeren over wanneer zij hun Nederlanderschap verliezen.
Dit doet zij onder meer op de website en via diverse informatiefolders.