Vier en een halve maand na de eerste controledag op 16 september 2024 zijn politici, douane en politie in Duitsland over het algemeen opgelucht. Bij het begin van de grenscontroles tussen Duitsland en Nederland vreesden met name forenzen een dagelijkse verkeerschaos aan de grenzen, terwijl de logistieke sector dacht dat vertragingen ernstige financiële verliezen zouden opleveren. De opwinding onder forenzen en bedrijven is voelbaar minder geworden, nu blijkt dat eventueel oponthoud meevalt. Andreas Kochs, directeur van de Euregio Rijn-Waal in Kleve, vertelt in gesprek met de Neue Ruhrzeitung/Neue Rheinzeitung (NRZ), dat er weliswaar af en toe kleine files ontstaan, “maar de controles zijn tot nu toe soepel verlopen”.
Volgens de Industrie- und Handelskammer (IHK) Niederrhein melden bedrijven in de regio stabiele toeleveringsketens en ongehinderde werk- en zakenreizen. Toch wordt de situatie in de gaten gehouden, aangezien bekend is dat zelfs kleine verstoringen logistieke bedrijven onder enorme druk kunnen zetten. “We zouden liever een volledig open grens hebben, maar het is niet zo erg als we gevreesd hadden. We zijn tevreden met de omvang van de controles. We verwachten in de toekomst weinig problemen op de snelwegen”, aldus Kochs. “Tot nu toe zijn er over het algemeen geen voelbare gevolgen geweest voor bedrijven en forenzen.”
Controles Nederland
In december heeft ook Nederland controles ingevoerd, die de regering in Den Haag voorlopig tot 8 juni heeft vastgelegd. Het effect hiervan is tot nut toe nog onduidelijk. De gegevens zijn dun gezaaid, wat vooral te wijten is aan de minister van Asiel en Migratie, Marjolein Faber (PVV). Tot ergernis van de oppositie komt de minister pas in maart met cijfers over hoeveel illegale binnenkomsten door de controles zijn voorkomen. Kritiek komt onder andere van de kant van Nederlandse politieagenten. De politievakbond NPB klaagt over ‘symboolpolitiek’, omdat incidentele verkeerscontroles professionele mensensmokkelaars niet tegenhouden. Volgens de politie worden controles alleen steekproefsgewijs uitgevoerd.
Steekproefsgewijs en van tijdelijke aard
Volgens een woordvoerder van de Bundespolizei vinden de huidige controles ook aan Duitse kant “steekproefsgewijs en selectief” plaats. “Relevante voertuigen en personen worden over het algemeen uit de verkeersstroom gehaald op basis van situationele inschattingen en zoekroosters.” De woordvoerder stelt dat de verstoringen van het verkeer in de afgelopen maanden hooguit van tijdelijke aard waren. Volgens hem is de situatie vergelijkbaar met die aan de Duits-Belgische grens. Van midden september tot en met 1 januari ontdekte de Bundespolizei 450 illegale inreispogingen aan de grenzen tussen Noordrijn-Westfalen en Nederland. 193 personen werden teruggestuurd. Ook werden er 25 smokkelaars aangehouden en 127 uitstaande aanhoudingsbevelen uitgevoerd.
Minder verstoring
De vrees vooraf was dus blijkbaar ongegrond. Dat is althans de mening van Günter Gülker, directeur van de Duits-Nederlandse Handelskamer (DNHK). “Toen de grenscontroles werden aangekondigd, waren er berekeningen dat de controles van de ongeveer 375.000 Nederlandse vrachtwagens die elke maand de grens met Duitsland passeren ongeveer 30 miljoen euro per maand zouden kunnen kosten. Nu is te zien dat de controles voor verstoring zorgen, maar niet in de mate die aanvankelijk werd gevreesd.”