Het Duitse Mahnverfahren: snel, makkelijk en goedkoop een vordering in Duitsland innen

Een blog van advocaat Wouter Timmermans 

Duitse klanten staan erom bekend dat ze ‚pünktlich‘ betalen. Maar wat als die ene Duitse klant nu net de uitzondering op de regel is? Laat een Duitse klant na meerdere sommaties de facturen nog steeds onbetaald, dan kan het Duitse ‚Mahnverfahren‘ een goede manier zijn om vorderingen snel, makkelijk en relatief goedkoop te innen. Wouter Timmermans, een Nederlandse advocaat met jarenlange ervaring in Duitsland, legt uit hoe het werkt, wat de voor- en nadelen zijn en wat de hoogte van het griffierecht is.

Hoe werkt het Mahnverfahren?

1. Een Mahnverfahren is een vereenvoudigde, geautomatiseerde incassoprocedure bij de Duitse kantonrechter om geldvorderingen te incasseren. Het gaat dan om vorderingen die niet door de schuldenaar worden betwist, bijvoorbeeld omdat de schuldenaar heeft beloofd ze te zullen betalen, maar het vervolgens niet doet. Een mondelinge behandeling vindt niet plaats. Indien de schuldenaar geen tussentijds bezwaar maakt, duurt de procedure circa 4 tot 6 weken.
2. De procedure wordt opgestart door middel van een verzoek tot afgifte van een ‚Mahnbescheid‘. Hiervoor kunnen uitsluitend de schriftelijke of digitale standaardformulieren gebruikt worden. Schuldeisers die in Nederland zijn gevestigd, dienen het verzoek in bij het Amtsgericht Wedding, Zentrales Mahngericht Berlin-Brandenburg. Het is niet nodig om bijlages als facturen en aanmaningen mee te sturen. Indien dat toch gedaan wordt, stuurt het Amtsgericht deze terug. Zodra het verzoek ontvangen is, is de schuldeiser griffierechtverschuldigd. De hoogte van het griffierecht is afhankelijk van de hoogte van de vordering. Zie de tabel hieronder voor een actueel overzicht.
3. Nadat het Amtsgericht het verzoek heeft ontvangen, wordt dit uitsluitend op formele punten getoetst. Denk bijvoorbeeld aan de contactgegevens van de schuldeiser en de schuldenaar, en een exacte beschrijving van de vordering met een specificatie van de geldvordering. Het Amtsgericht toetst niet inhoudelijk of de vordering wel bestaat. Het is aan de schuldenaar om al dan niet tijdig bezwaar tegen de vordering aan te tekenen.
4. Indien het verzoek in orde is, stuurt het Amtsgericht de schuldenaar het zogenaamde Mahnbescheid. Dat is een laatste sommatie aan het adres van de schuldenaar om binnen twee weken de vordering te betalen of daartegen bezwaar aan te tekenen.
5. Maakt de schuldenaar tijdig bezwaar tegen het Mahnbescheid, dan kan de schuldeiser de zaak als normale civiele procedure voortzetten, of het Mahnverfahren stoppen. In dat laatste geval worden de kosten van de schuldeiser (het griffierecht en de kosten van de advocaat, indien die is ingeschakeld) niet door de schuldenaar vergoed. De schuldeiser blijft dan op de eigen kosten zitten. Overigens wordt het een schuldenaar relatief makkelijk gemaakt om bezwaar aan tekenen: hij of zij kan op een gestandaardiseerd formulier aankruisen dat hij of zij de vordering betwist. Een nadere motivering is niet vereist.
6. Betaalt de schuldenaar binnen de termijn van twee weken, dan eindigt het Mahnverfahren. Wordt er niet tijdig betaald en ook geen bezwaar aangetekend, dan kan de schuldeiser het Amtsgericht om een zogenaamd ‚Vollstreckungsbescheid‘ verzoeken. Dat is een soort verstekvonnis. Maakt de schuldenaar na ontvangst daarvan niet binnen twee weken bezwaar, dan eindigt het Mahnverfahren. De schuldeiser kan dan beslag laten leggen op bijvoorbeeld de bankrekening van de schuldenaar om er zo voor te zorgen dat de vordering wordt voldaan.
7. Maakt de schuldenaar wel tijdig bezwaar tegen het Vollstreckungsbescheid, dan wordt de procedure in de regel als normale civiele procedure voortgezet. Een dergelijke bezwaar schorst echter de beslagmogelijkheden van de schuldeiser niet: hij of zij kan desondanks bijvoorbeeld een bankbeslag laten leggen.

Voordelen van het Duitse Mahnverfaren

• Een snelle, makkelijke en goedkope manier om een executoriale titel te verkrijgen.
• Een goed middel om onbetwiste vordering te innen, zelfs in het geval van zeer geringe vorderingen onder de €1.000,-.
• Het is goedkoper dan een normale civiele procedure, omdat het griffierecht beduidend lager is.
• Een goed(koop) middel om de Duitsrechtelijke verjaringstermijn mee te stuiten.
• De inschakeling van een advocaat is niet verplicht.
• De gestandaardiseerde formuleren zijn makkelijk in te vullen.
• Het kostenrisico kan vooraf concreet worden vastgesteld en de schuldeiser weet exact welke advocatenkosten de schuldenaar na afloop aan hem of haar moet vergoeden. Dat geldt overigens ook voor een normale civiele procedure.

Nadelen van het Duitse Mahnverfaren

• Niet geschikt indien te verwachten valt dat de schuldenaar bezwaar gaat maken. In dat geval is het vaak beter te dagvaarden en een normale civiele procedure te beginnen.
• Niet geschikt indien de woon- of verblijfplaats van de schuldenaar onbekend is, want een openbare betekening is niet mogelijk.
• Indien het Mahnverfahren na protest door de schuldenaar toch wordt omgezet in een normale civiele procedure, werkt dat kostenverhogend. Het kan dan zo zijn dat de schuldeiser verplicht is middels een advocaat verder te procederen.
• Indien het Mahnverfahren toch wordt omgezet in een normale civiele procedure, gaat de procedure uiteindelijk langer duren.

Griffierecht in geval van een Mahnverfahren

(op grond van het GKG een halve Gebühr, minstens echter € 36)

Incasso Duitsland-Nederland  

Ondernemers die te maken hebben met een wanbetalende Duitse klant en die twijfelen of het Duitse Mahnverfaren ook voor hen uitkomst kan bieden, kunnen contact opnemen met Wouter Timmermans, advocaat/hoofd van de German Desk bij Stellicher advocaten in Arnhem. Hij begeleidt al sinds 2005 Nederlandse ondernemers op de Duits markt en ondersteunt ze bij het oplossen van juridische vraagstukken.