Wie ooit wel eens bij de dokter of in het ziekenhuis is geweest, heeft vermoedelijk te maken gehad met een medicijn of medisch apparaat dat is geproduceerd in de deelstaat Baden-Württemberg in het zuidwesten van Duitsland. Denk bijvoorbeeld aan het aspirientje, dat eind 19e eeuw hier werd uitgevonden. Van recenter datum is de uitvinding van de kleinste multi-articulerende prothesehand ter wereld in 2016. Nergens anders in Duitsland is de medische industrie zo groot als in deze deelstaat. Hoog tijd dus om deze belangrijke sector onder de loep te nemen.
De cijfers spreken voor zich: ruim 1100 bedrijven en krap 90.000 mensen zijn in de medische industrie actief, met in 2020 een totale omzet voor belastingen van meer dan 23,28 miljard euro. Alles bij elkaar vormen ze meer dan 20 clusters en netwerken, ondersteund door tal van toeleveranciers en andere dienstverleners. Hierbinnen neemt de medisch-technologische sector 75% voor zijn rekening, gevolgd door de biotechnologische industrie met 17% en de farmaceutische industrie met 8%. De medisch-technologische sector is ook op basis van het omzetaandeel met 60% de grootste, de farmaceutische industrie is goed voor 28%, gevolgd door de biotechnologische sector met 12%.
Achter deze cijfers gaat een breed scala aan producten schuil, variërend van gewone geneesmiddelen tot medische robotica en van chirurgische instrumenten tot slimme implantaten. Dit is mogelijk dankzij de goede infrastructuur en het grote netwerk van producenten, leveranciers en distributeurs. Een prettige bijkomstigheid is de regionale concentratie van specifieke bedrijven. Zo is het aantal medisch-technologische bedrijven in en rond Tuttlingen in het zuiden van de deelstaat bijzonder hoog.
Symbiose van wetenschap en industrie
Al deze bedrijven investeren niet alleen zelf in onderzoek en ontwikkeling, maar profiteren ook van uitgebreid wetenschappelijk onderzoek. Dit wordt gedaan aan maar liefst 8 medische faculteiten, 5 universiteitsziekenhuizen en 21 onderzoeksinstituten, waaronder gerenommeerde instituten als het Deutsche Krebsforschungszentrum en de Fraunhofer-Gesellschaft. Daarnaast biedt de innovatiecampus ‘Health & Life Sciences’ in de Rijn-Neckar-regio een unieke samenwerkingsstructuur waarin onderzoek hand in hand gaat met de transfer van kennis en technologie. Aan veel instituten wordt onderzoek gedaan naar gepersonaliseerde geneeskunde, zoals aan de onderzoekscampus ‘Mannheim Molecular Intervention Environment (M²OLIE)’ in Mannheim. Hier wordt in verschillende projecten gewerkt aan innovatieve methoden, processen en technologieën voor het optimaliseren van gepersonaliseerde kankertherapie.
De symbiose van wetenschap en industrie is karakteristiek voor deze deelstaat. De Baden-Württembergers zijn diep geworteld in hun regio, maar staan tegelijkertijd open voor nieuwe ideeën. Ze schatten hun tradities op waarde, maar hebben er ook plezier in om nieuwe dingen uit te proberen. Het innovatievriendelijke en vooruitstrevende bedrijfsklimaat doet de rest.
Start-upvriendelijke regio
THE LÄND, zoals de Baden-Württembergers hun deelstaat ook wel noemen, telt een groot aantal start-ups. Dit is mede te danken aan proactief beleid van de deelstaatregering, die zich tot doel heeft gesteld om van Baden-Württemberg een van de meest start-upvriendelijke regio’s van Europa te maken. Het resultaat: in de afgelopen tien jaar zijn er 71 bedrijven in de biotechnologische industrie opgericht. Hiermee neemt Baden-Württemberg, samen met Berlijn, in Duitsland de tweede plaats in op dit vlak.
Maar hoe profiteren Nederlandse investeerders en bedrijven van Baden-Württemberg als vestigingslocatie? Een pluspunt zijn mogelijke samenwerkingen met zogeheten hidden champions: bedrijven die bij veel mensen onbekend zijn, maar wel wereldmarktleider zijn op hun gebied. In de zuidelijke deelstaat zijn er vele te vinden, zoals Richard Wolf GmbH, een toonaangevend bedrijf in de endoscopie en familiebedrijven als Osypka AG, actief in de medische technologie of Dr. Willmar Schwabe GmbH & Co. KG, gespecialiseerd in onderzoek naar en ontwikkeling van plantaardige geneesmiddelen. Bovendien telt Baden-Württemberg meerdere gerenommeerde ‘Exzellenzuniversitäten’ in Heidelberg, Konstanz en Tübingen of het onderscheiden Karlsruher Institut für Technologie die openstaan voor samenwerkingen.
Wie meer wil weten over de mogelijkheden in de medische industrie, kan contact opnemen met Baden-Württemberg International.