Samenwerken voor het klimaat: in het kader van het project ‘WasserstoffImpuls Niederrhein – WIN’ willen Teunesen Zand en Grint B.V. uit Heijen, Omexom Smart Technologies GmbH uit Uedem (D) en Wystrach GmbH uit Weeze (D) samen groene waterstof produceren en vermarkten. “We willen met dit project een bijdragen leveren aan de verlaging van de CO2-uitstoot – en ons zo inzetten voor het klimaat”, benadrukt Twan Teunesen van lead partner Teunesen. “Wij zijn blij dat drie bedrijven uit de Nederlands-Duitse grensregio de handen ineen hebben geslagen om samen een innovatief en toekomstgericht pilotproject te ontwikkelen”, zegt Hans-Josef Kuypers, directeur van Wirtschaftsförderung Kreis Kleve GmbH. Met het project zijn investeringen van ca. 11 miljoen euro gemoeid.
Het plan: Op de plas van de zandwinningslocatie Hüdderath tussen Weeze en Kevelaer moet met behulp van een drijvende fotovoltaïsche installatie groene stroom geproduceerd worden. Een deel van de stroom wordt voor de zandwinning gebruikt; een ander deel wordt door middel van elektrolyse in groene waterstof omgezet en opgeslagen. Deze energiedrager kan vervolgens door andere bedrijven gebruikt worden. Tot de afnemers behoren projectpartner Wystrach, maar ook andere bedrijven, zoals Chefs Culinar. De technische implementatie van het project is in handen van Omexom Smart Technologies. Het project ‘WasserstoffImpuls Niederrhein’ biedt op deze manier een totaalconcept: van het opwekken van stroom tot het regionale vermarkten van de groene waterstof.
Drijvende fotovoltaïsche installatie
De locatie: De zandwinningslocatie Hüdderath tussen Weeze en Kevelaer zal CO2-neutraal worden. Daarom wordt een deel van de plas met een drijvende fotovoltaïsche installatie bedekt. De plas heeft een oppervlakte van ca. 90 hectare, waarvan ongeveer 5 hectare voor het opwekken van groene stroom gebruikt moet gaan worden. Het voordeel van de drijvende fotovoltaïsche installatie is dat er zo geen waardevolle landbouwgrond nodig is. Daarnaast worden de zonnepanelen en de elektrische installaties op natuurlijke wijze gekoeld, waardoor ze beter presteren. “Ik wil hierbij benadrukken dat de drijvende installatie geen belemmering vormt voor later gebruik van de plas, bijvoorbeeld voor toeristische doeleinden”, legt Teunesen uit.
EU en regering zetten in op waterstof
De techniek: Omexom Smart Technologies verzorgt het technische deel van het project. “De EU en de landelijke regeringen hebben waterstofstrategieën ontwikkeld. Daarin staat onder andere: ‘Groene waterstof zal in de toekomst een belangrijke energiedrager zijn, die we op weg naar klimaatneutraliteit nodig hebben.’ Zo zien wij het ook. Daarom verbinden wij als systeemintegratoren de technische mogelijkheden met elkaar, om met behulp van elektrolyse van zonnestroom groene waterstof te maken en deze op te slaan”, legt Drazen Petrovic, verantwoordelijk voor het partnermanagement bij Omexom Smart Technologies, uit.
Regionaal gebruik van de groene waterstof
Het vermarkten: De belangrijkste pijler van een ecologisch waterstofconcept is het regionale gebruik van de energiedrager. En daar komt het bedrijf Wystrach uit het Duitse Weeze om de hoek kijken. “De naam Wystrach staat synoniem voor competentie op het gebied van waterstof. We zijn erg blij dat we dit bedrijf, dat al meerdere prijzen heeft gewonnen, als partner aan ons hebben kunnen binden”, aldus Teunesen.
Directeur Wolfgang Wolter: “Als systeemleverancier voor waterstoftechnologie leveren we met onze kennis en producten graag een bijdrage. Natuurlijk zijn we bijzonder verheugd wanneer we in Noord-Limburg en de Duitse regio Niederrhein kunnen laten zien dat de technologie klaar is voor de markt en beschikbaar is, van de opwekking tot het gebruik.” Tegelijkertijd is Wystrach een belangrijke afnemer van de waterstof. Ook de firma Chefs Culinar, tevens uit Weeze en met een vestiging in Nijmegen, is geïnteresseerd in het project. “Elektrische vrachtwagens lopen tegen grenzen aan. Daarom doen we graag mee aan dit pilotproject”, legt directeur dr. Christian Moll uit. Met 150 voertuigen in Weeze en 1.1000 vrachtwagens die door heel Duitsland rijden, biedt de groothandel voor de horeca veel potentieel voor het gebruik van groene waterstof.
Innovatief karakter
De financiering: De investeringen in het project bedragen ca. 11 miljoen euro. “Omdat het om een pilotproject gaat, hebben we subsidies kunnen aanvragen”, zegt Teunesen. De EU en de landelijke regeringen ondersteunen dergelijke projecten, daarom zijn er diverse subsidiepotjes. Door beproefde componenten als fotovoltaïsche installaties, elektrolyse en opslagcapaciteiten op een vernieuwende manier met elkaar te verbinden, heeft het project een bijzonder innovatief karakter. De geplande aanpak is niet de gebruikelijke. Omdat het project ook potentie voor onderzoek heeft, streven de projectpartners naar wetenschappelijke ondersteuning. Het Zentrum für BrennstoffzellenTechnik (ZBT) in Duisburg doet al mee en ook Hochschule Osnabrück heeft aangegeven interesse te hebben. “Hier in de regio is natuurlijk Hochschule Rhein-Waal het eerste aanspreekpunt”, aldus Teunesen. “Ook hier willen we op korte termijn gesprekken mee voeren.”
De status: Op dit moment wordt de vergunningsaanvraag voorbereid. Tegelijkertijd heeft het bedrijf Teunesen subsidies aangevraagd. Wanneer het project precies van start gaat, hangt af van het vergunningverleningsproces.
Voor het pilotproject zijn drie fases gepland: als eerste het winnen van zonnestroom, daarna het produceren en vermarkten van groene waterstof en tot slot de opslag ervan en het eventuele omzetten van waterstof terug in stroom. Deze drie stappen dienen direct in elkaar over te gaan. “We willen de resultaten van het project indien mogelijk snel ook op andere locaties inzetten”, aldus Teunesen. Het klimaat kan immers niet langer wachten…
De projectpartners:
Teunesen Zand en Grint B.V.: Het hoofdkantoor van Teunesen B.V. bevindt zich in Heijen. Tevens heeft het bedrijf een vestiging in het Duitse Weeze. Teunesen is al meer dan 75 jaar gespecialiseerd in de winning van zand en grind, ontwikkelt waardevolle natuur- en recreatiegebieden en draagt bij aan waterbeheer. Teunesen heeft bij de duurzaamheidswedstrijd van de Duitse Gesteinindustrie de eerste prijs in de categorie ‘Sociaal’ gewonnen. Meer informatie is te vinden op https://www.teunesen.nl/.
Omexom Smart Technologies GmbH: Het bedrijf is gevestigd in het Duitse Uedem en ontwikkelt complexe productie- en sturingsprocessen op het gebied van duurzame energie, water, afvalwater, de voedingsmiddelen- en bulkgoederenindustrie, zowel voor (gemeentelijke) overheden als voor particulieren. Omexom heeft in Uedem in totaal 600 medewerkers, waarvan 103 bij de business unit Omexom Smart Technologies GmbH. Meer informatie is te vinden op https://www.omexom.de/.
Wystrach: Het bedrijf is gevestigd in het Duitse Weeze en is systeemleverancier voor de gehele waterstofketen vanaf de elektrolyse. Met meer dan 30 jaar ervaring op het gebied van opslag onder hoge druk heeft het bedrijf een bijzondere focus op kwaliteit en veiligheid ontwikkeld. Wystrach is een groeiend familiebedrijf met ca. 200 medewerkers en viel onder andere in de prijzen bij ‘Rheinland Genial’ en de wedstrijd ‘NRW – Wirtschaft im Wandel’. Meer informatie is te vinden op https://www.wystrach.gmbh/.