Gisteren vonden de Duitse Bondsdagverkiezingen plaats. Extra spannende verkiezingen, omdat Angela Merkel zich niet meer verkiesbaar gesteld had – en dus werd er tevens een nieuwe bondskanselier gekozen. De exitpolls lieten een nek aan nek-race zien, maar vanochtend bleek dat de SPD de verkiezingen onder leiding van Olaf Scholz heeft gewonnen. Volgens de voorlopige officiële einduitslag komt de SPD uit op 25,7 procent van de stemmen (2017: 20,5 procent). De CDU/CSU, de partij van bondskanselier Merkel, verliest een flink aantal stemmen en komt uit op 24,1 procent (2017: 26,8 procent).
De opkomst bedroeg 76,6 procent, nagenoeg evenveel als bij de vorige verkiezingen (76,2 procent).
Nieuwe verhoudingen in de Bondsdag
Die Grünen van Annalena Baerbock behaalden het beste resultaat ooit in de Bondsdagverkiezingen, maar blijven met 14,8 procent (2017: 8,9 procent) achter bij de verwachtingen. 11,5 procent van de kiesgerechtigden stemde op de FDP (2017: 10,7 procent). De rechtspopulistische partij AfD, die bij de verkiezingen in 2017 op de derde plaats eindigde, kreeg nu nog maar 10,3 procent van de stemmen (2017: 12,6 procent): goed voor de vijfde plek.
Ook Die Linke verliest flink: de partij wist nog maar 4,9 procent (2017: 9,2 procent) van de stemmen binnen te halen. Daarmee haalt de partij de kiesdrempel van 5 procent net niet. Door het districtenstelsel hebben echter zeker drie afgevaardigden zich verzekerd van een zetel in de Bondsdag.
Door de opvallende verkiezingsuitslag zullen de machtsverhoudingen in de Bondsdag er heel anders uit gaan zien. De zetelverdeling is nog niet definitief bekend, maar zou er volgens de laatste prognoses als volgt uit kunnen zien: SPD van 153 naar 206, CDU/CSU van 200 naar 151, Die Grünen van 67 naar 118, FDP van 80 naar 92, AfD van 94 naar 83, Die Linke van 96 naar 39.
Coalitie met drie partijen
Duitsland zal te maken krijgen met een lastige kabinetsformatie. Voor het eerst sinds de jaren vijftig zullen waarschijnlijk drie partijen een nieuwe coalitie gaan vormen. Normaal gesproken duurt het na de verkiezingen ongeveer één tot drie maanden voordat een nieuw kabinet wordt beëdigd. Tot nu toe werd de kabinetsformatie in de meeste gevallen voor kerst afgerond. Op één uitzondering na: na de verkiezingen van 2017 duurde de kabinetsformatie bijna een half jaar. Scholz en Laschet lieten zondag echter beide weten voor Kerstmis klaar te willen zijn.
SPD-lijststrekker Scholz wil het voortouw nemen in de regeringsformatie en Angela Merkel als Bondskanselier opvolgen. Veel kiezers hebben volgens hem duidelijk gemaakt dat het tijd is voor verandering. Het lijkt waarschijnlijk dat de huidige vicekanselier en minister van Financiën zal streven naar een ‘stoplichtcoalitie’ met Die Grünen en de FDP.
Ondanks zijn nederlaag wil Laschet echter ook proberen een akkoord te bereiken over een coalitie met Die Grünen en de FDP: de zogenaamde ‘Jamaica-coalitie’. De CDU/CSU zal alles doen wat in haar macht ligt om onder haar leiding een regering te vormen, aldus de huidige minister-president van Noordrijn-Westfalen. „Duitsland heeft nu een coalitie voor de toekomst nodig die ons land zal moderniseren.“