Terwijl de laatste stemmen van de Tweede Kamerverkiezingen nog werden geteld, kwamen op 30 en 31 oktober in Grand Hotel Huis ter Duin in Noordwijk 120 vertegenwoordigers uit de politiek, het bedrijfsleven en de wetenschap samen voor het derde Toekomstforum NRW–Nederland, georganiseerd door de Brost-Akademie uit Essen in samenwerking met de Duits-Nederlandse Handelskamer (DNHK). Twee dagen lang bespraken politici, ondernemers en experts uit beide landen een breed scala aan thema’s. De conclusie: snel handelen van de politiek en het bedrijfsleven is nodig om het concurrentievermogen, de welvaart en een duurzame toekomst van Europa te borgen.
Naast een eerste analyse van de verkiezingsuitslagen stonden onderwerpen als energievoorziening, concurrentiekracht, de financiële en gezondheidssector, en voetbal als economische factor centraal.
Een duidelijke oproep tot actie
Een gevoel van urgentie liep als een rode draad door de discussies. Tijdens de opening benadrukte chairman Armin Laschet in een gezamenlijk welkomstwoord met mede-chairman Jan Peter Balkenende dat grote delen van het bedrijfsleven het huidige systeem van emissiehandel niet zullen overleven. Ook minister-president Dick Schoof en zijn Noordrijn-Westfaalse collega Hendrik Wüst riepen op tot politieke daadkracht en snellere besluitvorming.
Wüst erkende dat Duitsland achterloopt op zijn buren als het gaat om de verduurzaming van de industrie. Schoof benadrukte dat Duitsland wat betreft de Einstein Telescope nog een slag moet maken. “In het kader van het bidbook hebben Nederland en Vlaanderen al contracten ter waarde van 800 miljoen euro getekend. Het wachten is nog op besluiten aan Duitse zijde.”
Urgentie voor de industrie
Ook vanuit het bedrijfsleven waren kritische geluiden te horen. Christian Kullmann, CEO van Evonik Industries AG, schetste een somber toekomstbeeld gebaseerd op verkeerde politieke besluiten.
Minister van Klimaat en Groene Groei Sophie Hermans onderstreepte de roep van het panel om betere politieke regie. “De energietransitie mag niet mislukken. Kernenergie zal in Nederland een essentieel onderdeel van de energiemix blijven uitmaken.”
Voormalig CEO van Brenntag Essentials en lid van de Raad van Bestuur van Brenntag SE Ewout van Jarwaarde voegde daaraan toe: “De stroomprijs en belastingen moeten nú omlaag – er staan zeven miljoen banen op het spel.”
Tijd voor financiële hervorming
Bij de analyse van de Europese kapitaalmarkt waren de politiek en het bedrijfsleven opvallend eensgezind. Marcus Optendrenk, minister van Financiën van Noordrijn-Westfalen, pleitte voor meer tempo bij de hervorming van het Europese belasting- en financiële stelsel, bijvoorbeeld op het gebied van dubbele belastingen en een gezamenlijke Europese kapitaalmarkt. “Er moet nú worden besloten en gehandeld”, stelde hij.
Naast kritiek werden er ook oplossingen aangedragen: Mona Neubaur, minister van Economie, Industrie, Klimaatbescherming en Energie van Noordrijn-Westfalen, benadrukte de kansen die er liggen, bijvoorbeeld op het gebied van circulaire productie in de halfgeleiderindustrie. Ze riep op tot een “echt hervormingsoffensief”, waarin naast de toekomst van het pensioenstelsel en de gezondheidszorg ook de burgers een actieve rol moeten spelen: “Zonder draagvlak in de samenleving zal verandering niet slagen.”
Peter Wennink, kabinetsadviseur en voormalig CEO van ASML, benadrukte dat Europa door de hoge energiekosten in sectoren als staal en basischemie niet langer concurrerend is. “Maar druk creëert oplossingen – en juist dat merken we nu in Europa. Ik wens ons meer lef en vertrouwen. Ons democratisch systeem is aantrekkelijk voor talenten wereldwijd.”
Blik over de grens loont
Het derde Toekomstforum liet opnieuw zien hoe waardevol de uitwisseling tussen Nederland en Noordrijn-Westfalen is voor de maatschappelijke en economische dialoog. Noordrijn-Westfalen profiteert bij de blik over de grens bijvoorbeeld van impulsen op het gebied van efficiëntie in de gezondheidszorg. Hier werden nieuwe samenwerkingen geïnitieerd. “Juist in tijden van wereldwijde onzekerheid en economische uitdagingen is de Europese eenheid – zoals we die tussen Noordrijn-Westfalen en Nederland zien – van groot belang. Europa moet zijn concurrentiekracht versterken en zijn defensie verbeteren. Deze uitdagingen kunnen we alleen samen aanpakken”, aldus Wüst.
Stem van de volgende generatie
Net als vorig jaar kregen jongeren een stem in het debat. Leerlingen van het Leibniz-Gymnasium uit Dortmund discussieerden op de tweede dag mee over consumptiegedrag, de toekomst van de retail en de toekomst van binnensteden. Op het podium zaten topmannen van drie merken: Hans Geels (Dille & Kamille), Richard Lems (Rituals B.V.) en Heinrich Otto Deichmann (Deichmann SE) die in een panel hun expertise en visie deelden.
Het volgende Toekomstforum NRW–Nederland zal plaatsvinden op 30 september en 1 oktober 2026, wederom in Noordwijk: ditmaal met bewindspersonen van de nieuwe Nederlandse regering.
De Brost-Akademie
De Brost-Akademie is de denktank van de Brost-Stiftung en richt zich op de transformatie van de samenleving in het Ruhrgebied. De Brost-Stiftung is een non-profit stichting, gevestigd in Essen.
Ze ondersteunt kennisgedreven, gedurfde, toekomstgerichte projecten met een sterk concept. Projecten die waar mogelijk door samenwerking de maatschappelijke samenhang, de daadkracht en de zelfredzaamheid in het Ruhrgebied en over de landsgrenzen heen versterken.
Meer informatie: www.brost-akademie.ruhr