Werkt u samen met een Duitse zakenpartner, dan is het u gegarandeerd opgevallen: in Duitsland is de werkcultuur anders. Niet alleen gaat men anders met elkaar om. Ook hebt u vaak te maken met een manier van werken, met structuren en besluitvormingsprocessen die afwijken van wat in Nederland gebruikelijk is. Ingeborg Lindhoud vertelt er in deze blog meer over.
Een moderne, flexibele werkcultuur is in veel Duitse bedrijven nog steeds eerder uitzondering dan regel. De meeste Duitsers werken in een bedrijf waar hiërarchieën strak georganiseerd zijn, besluiten van boven naar beneden worden doorgegeven en er weinig tolerantie is voor fouten. Dat blijkt uit een onderzoek van uitzendbedrijf Manpower Group onder 1010 werknemers in Duitsland.
Thuis of op kantoor
Neemt u contact op met uw Duitse relatie, dan is de kans groot dat u hem of haar op kantoor aantreft tijdens de gangbare kantoortijden. Bij 37% van de respondenten is er een regeling voor flexibele werktijden, terwijl 21% de mogelijkheid heeft om vanuit huis te werken. Dat betekent nog niet dat van deze schaarse mogelijkheid gebruik wordt gemaakt: echt thuiswerken doet volgens cijfers van Statista uit 2018 slechts 16% van de Duitsers. Dit is anders dan in Nederland, waar volgens cijfers van het CBS (2017) ruim een derde van de werkenden gewoonlijk of incidenteel thuis werkt. Debet daaraan is zeker ook de digitalisering, die in Nederland veel verder is voortgeschreden dan in Duitsland.
Vertrouwen is vaak bijzaak
Ongeveer een derde van de respondenten uit het Manpower-onderzoek geeft aan dat ze besluiten alleen of in teamverband kunnen nemen, wat omgekeerd betekent dat tweederde van de respondenten werkt in een bedrijf waar de leidinggevende de besluiten neemt.
Dit heeft natuurlijk ook te maken met een open managementstijl die is gebaseerd op vertrouwen en autonomie. En daar ontbreekt het in veel Duitse bedrijven – helaas – aan. Slechts 27% van de respondenten geeft aan dat er in hun bedrijf een cultuur heerst van openheid en vertrouwen. Ruim een kwart werkt bij een bedrijf met een open foutencultuur, waar fouten dus worden beschouwd als iets menselijks waar je van kunt leren.
Hoewel de meeste Nederlanders openheid en transparantie heel belangrijk vinden, ziet minder dan de helft van de respondenten dit terug op de werkvloer, zo blijkt uit onderzoek van Ruigrok | NetPanel (2016, 629 werkenden). Dat is weliswaar duidelijk meer dan de 27% uit het Duitse onderzoek, maar ook in Nederland is er in dat opzicht dus werk aan de winkel.
‘Duzen’ nog steeds niet gebruikelijk
De klassieker in elke interculturele training, vaak gevolgd door de vraag: moeten we echt ‘Sie’ zeggen? Ja, dat moet echt, zeker in het begin. Uit het Manpower-onderzoek blijkt dat slechts 20% van de Duitse respondenten werkt in een bedrijf waar medewerkers en leidinggevenden elkaar onderling tutoyeren. Voor 80% van de respondenten geldt dus: ‘u’ zeggen is de norm.
Wat betekent dit voor u bij het samenwerken met uw Duitse zakenrelaties? De kans is groot dat u zakendoet met een bedrijf dat strakker hiërarchisch is georganiseerd en waar besluiten in de top van de organisatie worden genomen en niet binnen een team. Besluitvorming kan dan ook langer duren dan u in Nederland gewend bent. Ook moet u rekening houden met een formelere werkcultuur en met minder tolerantie voor fouten. En als het fout gaat, wordt er sneller dan in Nederland geprocedeerd.
Aan de andere kant weet je in Duitsland waar je aan toe bent. Veel Nederlanders vinden het om die reden prettig zakendoen met Duitsers: de structuren zijn helder. En omdat besluiten over het algemeen pas worden genomen als alle details zijn besproken, verloopt de uitvoering – meestal – soepel. De geringere tolerantie voor fouten komt de kwaliteit ten goede en zorgt er bovendien voor dat de eigen procedures nog eens grondig onder de loep worden genomen. En de formelere cultuur? Ook met een ‘Sie’ kun je in Duitsland uitstekende en heel prettige relaties onderhouden!
Over de auteur
Ingeborg Lindhoud geeft interculturele trainingen en intercultureel advies. Ze heeft een eigen communicatiebureau symphony communication en is gespecialiseerd in interculturele communicatie tussen Nederlandse en Duitse zakenpartners. Ingeborg woont in Kleve.
