Zowel in Nederland als in Duitsland zijn veel bedrijven naarstig op zoek naar opvolging. Daarbij wordt maar zelden een blik over de grens geworpen – en dat terwijl een grensoverschrijdende bedrijfsovername veel kansen biedt. Op 9 juni vond in Gronau dan ook voor het eerst een Nederlands-Duitse conferentie over grensoverschrijdende bedrijfsovername plaats. Circa 65 stakeholders vanuit diverse Nederlandse en Duitse organisaties, bedrijven en ‘Wirtschaftsförderungsgesellschaften’ kwamen die dag bijeen. Het doel van de bijeenkomst: kennis en ervaringen uitwisselen, problemen, kansen en mogelijkheden inventariseren – maar vooral van elkaar leren en contacten leggen. Ook NRW.BANK was aanwezig.
Hoe wordt bedrijfsopvolging in het buurland aangegaan? Wat werkt daar beter, of anders? Kunnen we daar iets van leren, en zijn er misschien mogelijkheden tot samenwerking? Diverse sprekers lieten hier hun licht over schijnen. Aan bod kwam bovendien ook hoe ondernemers en potentiële overnamekandidaten elkaar kunnen vinden, in hoeverre een kandidaat goed bij het over te nemen bedrijf past, hoe een overname gefinancierd kan worden en hoe een overname zo goed mogelijk kan worden voorbereid. Oplossingen en ervaringen uit zowel Nederland als Duitsland kwamen aan bod. Dr. Johannes Reef (DNL-contact) modereerde de bijeenkomst, die werd georganiseerd door o.a. Oost NL, Verenigde Maakindustrie Oost (VMO), MKB Twente, Provincie Overijssel, diverse Wirtschaftsförderungsgesellschaften uit de Duitse regio Münsterland, Wirtschaftsförderungsgesellschaft für den Kreis Borken mbH, Wirtschaftsförderung Osnabrück en Grafschaft Bentheim.
“Radius zou niet bij de grens moeten eindigen”
Christoph Almering, algemeen directeur van de EUREGIO, verwees in zijn welkomstwoord naar de grote uitdagingen op het gebied van opvolging waarmee bedrijven in de toekomst te maken zullen krijgen. Volgens hem zou de radius van Nederlandse en Duitse ondernemers niet bij de grens moeten eindigen: ondernemers zouden ook een blik over de grens moeten werpen bij het zoeken naar een opvolger.
Familiebedrijven
Annika Hörnschemeyer van de Handwerkskammer Osnabrück-Emsland-Grafschaft Bentheim stelde het project ‘Nachfolgemoderation’ voor en wees erop dat alleen al in Duitsland de komende jaren circa 600.000 mkb-bedrijven op zoek (moeten) gaan naar een opvolger. Gerjan Bremmer, ondernemersadviseur voor het mkb, presenteerde vervolgens het coachingprogramma ‘Family Next’. Hierbij krijgen ondernemers al in een vroeg stadium ondersteuning bij hun proces van bedrijfsopvolging. De nadruk ligt hier op familiebedrijven, zodat rekening kan worden gehouden met hun specifieke bijzonderheden: emotionele verbondenheid met het bedrijf en de regio en mogelijke problemen binnen de familie.
Subsidies
Elisabeth Leidinger en Justus Schünemann van NRW.BANK lichtten vervolgen de financiële aspecten van een overname toe. Zij gingen nader in op de mogelijke subsidies en ondersteuning voor de overname van een bedrijf, mede aan de hand van een praktijkvoorbeeld van een grensoverschrijdende overname.
„Bij een bedrijfsovername gaat het eigenlijk om een soortgelijk proces als het oprichten van een bedrijf – plus enkele nieuwe uitdagingen. Naast het ontwikkelen van een economisch levensvatbaar toekomstperspectief is een constructieve begeleiding van het overdrachtsproces tussen degene die overdraagt en degene die overneemt van essentieel belang. Dit geldt met name in een grensoverschrijdende context. Bij de voorbereiding op de gesprekken met banken bieden wij ook ondersteuning aan Nederlanders die zaken willen doen in Noordrijn-Westfalen”, aldus Leidinger. „De taak van NRW.BANK is om veelbelovende ideeën met de juiste financiering te ondersteunen”, vult Schünemann aan. “Daarom bieden we ook ondersteuning bij de overname van een bedrijf in het buitenland door een bedrijf uit Noordrijn-Westfalen. Wij ondersteunen dergelijke projecten graag al in een vroeg stadium met ons uitgebreide, onafhankelijke en kosteloze advies over subsidies.”
De juiste eigenschappen
Judith van Helvert-Beugels (Hogeschool Windesheim) schetste de situatie in Nederland omtrent bedrijfsopvolging. Elk jaar krijgen circa 1.800 bedrijven – waarvan de helft familiebedrijven – te maken met een bedrijfsovername. Ze ging nader in op een aantal potentiële uitdagingen waarmee Nederland op dit gebied zal worden geconfronteerd. Hierbij ging ze tevens dieper op psychologische aspecten in: welke persoonlijke voorwaarden zijn belangrijk bij opvolgingsplanning? En welke persoonlijke eigenschappen zijn nuttig bij een succesvolle overname?
Baat bij grensoverschrijdend netwerk
In de paneldiscussie gingen tot slot Petra Deterink van de Verenigde Maakindustrie Oost, Michael Terhörst van Wirtschaft aktuell, Michael Meese van de IHK Nord-Westfalen, Olaf Kroondijk van Waardevisie Hengelo en Hartmut Rosowski van de Duits-Nederlandse Handelskamer met elkaar in gesprek. Zij waren het erover eens dat het belangrijk is dat Nederlanders en Duitsers hun kennis en ervaringen met elkaar delen en dat beide partijen baat hebben bij een grensoverschrijdend netwerk.