De arbeidsmarkten aan weerszijden van de grens met de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen vertonen grote verschillen. Dit blijkt uit een eerste verkennende studie van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en IT.NRW, het statistische bureau van Noordrijn-Westfalen. Zo zijn er relatief meer mensen werkloos aan Nederlandse zijde, werken in Nederland meer mensen in deeltijd en als zelfstandige en is het aantal grenspendelaars relatief gering.
De grens met de deelstaat Noordrijn-Westfalen (NRW) is 400 kilometer lang en loopt van Twente tot en met Zuid-Limburg. In NRW wonen iets meer mensen dan in Nederland: 17,6 miljoen tegen 16,8 miljoen Nederlanders. Het is dan ook de Duitse deelstaat met de meeste inwoners. Nederland en NRW zijn belangrijke handelspartners, maar de grensoverschrijdende arbeidsmarkt staat nog in de kinderschoenen. Het aantal grenspendelaars (mensen die in het ene land wonen en in het andere werken) is gering.
Werkloosheid
Als gevolg van de economische en financiële crisis nam de werkgelegenheid in Nederland af, en steeg het werkloosheidscijfer. In NRW bleef het werkloosheidscijfer stabiel. In 2004 was het werkloosheidspercentage in Noordrijn-West-falen met 10,3 procent nog dubbel zo hoog als in Nederland met 4,6 procent. In 2013 uiteindelijk lag het werkloosheidspercentage in Noordrijn-Westfalen (6,0 procent) maar net iets lager dan in Nederland (6,7 procent).
Netto arbeidsparticipatie
Als er wordt gekeken naar de netto arbeidsparticipatie (de werkzame beroepsbevolking), dan ziet het beeld er voor Nederland gunstiger uit dan voor NRW. De netto arbeidsparticipatie was in Noordrijn-Westfalen in 2013 met 69,8 procent lager dan in Nederland met 74,3 procent. Dit komt vooral doordat er in Nederland aanzienlijk meer scholieren en studenten aan het werk zijn (70% in NL tegenover 45% in NRW). Wel is de arbeidsdeelname onder ouderen in NRW iets hoger. In Duitsland blijven steeds meer mensen doorwerken na hun 65ste.
Deeltijdwerk en eigen bedrijf
In Nederland werken veel meer deeltijdwerkers dan in Duitsland, ook is het aandeel werkende vrouwen (vermoedelijk mede als gevolg van het grote aandeel deeltijdwerkers) in Nederland hoger. Bijna 80 procent van de werkende Nederlandse vrouwen werkt parttime. Verder hebben in Nederland aanzienlijk meer werkenden een tijdelijk contract en zijn er meer personen als zelfstandige aan het werk. In Nederland is het aandeel zelfstandigen gestegen sinds 2004, in NRW juist gedaald.
Werken over de grens
De laatste jaren ontstaan in Nederland steeds meer initiatieven om werkloze Nederlanders aan werk te helpen in Duitsland. Toch is het aantal grenspendelaars dat vanuit Noordrijn-Westfalen in Nederland werkt duidelijk groter dan het aantal personen dat in Nederland woont en in NRW werkt (23.500 tegenover 9.400 in 2012). Wel gaat het hier in veel gevallen om Nederlanders die vanwege de lagere huizenprijzen in Duitsland zijn gaan wonen en in Nederland zijn blijven werken. Nederlandse grenspendelaars werken het vaakst in de Stadsregio Aken (3.500 in totaal), Duitse grenspendelaars vooral in Arnhem/Nijmegen (5.700), Noord-Limburg (5.100), Zuid-Limburg (5.000) en Twente (5.000).
Meer weten over de verschillen tussen de arbeidsmarkt in Nederland en NRW? Het rapport over de arbeidsmarktverschillen is hier in zijn geheel te downloaden.
