Op 15 mei werd het Nederlands-Duitse project KRAKE – ‚Krachtige Kernen/Starke Dörfer‘ – afgesloten. Het project startte in 2016 met als doel de negatieve gevolgen van de demografische ontwikkeling in de landelijke grensregio tegen te gaan.
Deze demografische ontwikkelingen, dubbele vergrijzing, ontgroening en krimp waren in de landelijke grensregio duidelijker merkbaar dan elders. Dit ging ten koste van de leefbaarheid, identiteit, vitaliteit en attractiviteit van de dorpen aan beide kanten van de grens.
Problemen grensoverschrijdend en multidisciplinair oppakken
In het kader van het KRAKE-project hebben de projectpartners deze problemen grensoverschrijdend en multidisciplinair opgepakt met als doel het behoud van of het verbeteren van de leefbaarheid en sociale toekomstbestendigheid van kleine kernen. De focus lag hierbij op het duurzaam versterken van het zelfmanagement van de Nederlandse en Duitse kleine kernen. Dat gebeurde op verschillende themagebieden, te weten zorg, wonen, gezonde leefstijl, kindvriendelijke dorpen, midden- en kleinbedrijf en vrijwilligers, en DNA van het dorp. In nauwe samenwerking tussen burgers, dorpen, bedrijven en betrokken hogescholen zijn binnen deze communities concepten ontwikkeld en gerealiseerd.
Winkel als sociale ontmoetingsplaats
Een voorbeeld van het succes van dit project is te vinden in Grieth am Rhein, een dorp waar, net als in vele andere dorpen, een krimpende bevolking leidde tot een verminderde leefbaarheid. Voorzieningen verdwenen en de bevolking die bleef voelde de gevolgen. De bevolking accepteerde dit niet en richtte een ‚Hanzewinkel‘ op het marktplein op. Deze winkel functioneert nu als sociale ontmoetingsplaats en als winkel tegelijk en is hierdoor een belangrijke schakel in de leefbaarheid van Grieth am Rhein geworden. Dit voorbeeld laat zien dat het leven in de landelijke grensregio aantrekkelijk kan blijven als de inwoners zich er actief voor inzetten.
Project dat er echt toe doet
Tijdens het slotevenement werd teruggekeken op het KRAKE-project. Namens de lead partner Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) sprak Kees Boele van een historisch moment, waarop een betekenisvol project dat er echt toe doet werd afgesloten. Ook gaf hij het belang aan van de link tussen buitenwereld, onderwijs en onderzoek. „Dit project is hier een prachtig voorbeeld van“, aldus Boele. Will Bongaerts, projectleider namens de HAN, benadrukte het succes van het Krake-project, dat de verwachtingen overtrof en enthousiast is opgepakt in de 55 deelnemende dorpen.
Handboeken met concrete resultaten en tips
Er werden zeven handboeken met concrete resultaten en tips over elk thema gepresenteerd. Deze worden ook aan andere dorpen ter beschikking gesteld, onder het motto ‚leren van elkaar‘. De tweetalige zelfmanagement-handboeken dragen bij aan de overdraagbaarheid en toepasbaarheid van de projectresultaten voor andere Nederlandse en Duitse dorpen, en in het verlengde daarvan op wijk- en buurtniveau. Daarmee zijn de projectresultaten ook interessant voor steden en andere landelijke gebieden met een vergelijkbare problematiek.