Op uitnodiging van de Duitse Bondspresident Frank-Walter Steinmeier bezochten Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima van 5 t/m 7 juli Duitsland. Door de covid-19-pandemie moest het bezoek met een jaar uitgesteld worden, maar het enthousiasme van beide staatshoofden, hun vrouwen en beide landen leek daar niet onder te hebben geleden.
Niet alleen omdat het staatsbezoek al gepland was en uitgesteld moest worden, maar ook vanwege de hechte vriendschap vormde Duitsland het toneel voor het eerste buitenlandse bezoek van het Koningspaar sinds de coronapandemie. Duitsland en Nederland kunnen ondertussen niet alleen als goede buren getypeerd worden, maar nog veel meer als beste vrienden. Iets wat ook de Koning in zijn toespraak bij de Bondsraad op dinsdag bevestigde. Hierin blikte hij niet alleen terug op alle deelstaatbezoeken sinds 2013, maar deelde hij ook één van de redenen voor het afleggen van deze bezoeken: “Omdat uw land ons na aan het hart ligt. En wat je liefhebt, verdient tijd en aandacht.”
Innige vriendschap, ook tijdens pandemie
Het staatsbezoek begon maandag op Schloss Bellevue met een vast onderdeel: het inspecteren van de erewacht door de Koning. Het volle programma leidde Willem-Alexander en Steinmeier vervolgens naar het Anne Frank Zentrum, terwijl Máxima haar opwachting maakte in de Nederlandse Ambassade in Berlijn. Ze waren echter niet lang gescheiden, aangezien ze elkaar direct daarna bij de Neue Wache terugzagen. Hier legden ze een krans bij het monument voor slachtoffers van oorlog en geweld. Aansluitend bezochten ze het Robert Koch Institut (RKI), het Duitse equivalent van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Ook beide ministers van Gezondheid, Hugo de Jonge en Jens Spahn, evenals het hoofd infectieziektebestrijdingen van het RIVM, Jaap van Dissel, waren bij deze ontmoeting met directeur Lothar Wieler van het RKI aanwezig. Vervolgens reed het Koninklijk Paar door naar de Brandenburger Tor voor een ontmoeting met de Berlijnse burgemeester Michael Müller. De dag werd afgesloten met het traditionele staatsbanket, waar beide staatshoofden een toespraak hielden. De toespraak van Bondspresident Steinmeier stond onder andere in het teken van de pandemie, maar hij benadrukte ook de innige vriendschap tussen beide landen: “Wir sehen einander wieder, nicht nur als gute alte Freunde, sondern als Vertraute und Partner in einer Welt, in der wir aufeinander angewiesen sind.”
Tweede dag staatsbezoek had politiek tintje
De tweede dag van het staatsbezoek werd begonnen in de Reichstag, waar een rondleiding door het gebouw en een ontmoeting met de Bondsdagpresident dr. Wolfgang Schäuble op het programma stonden. Daarna vertrok het gezelschap naar Gropius Bau, een museum voor moderne kunst, voor een introductie op het gebied van nieuwe materialen en duurzaam circulair design. De dag werd voortgezet bij de Bondsraad, waar de Koning een toespraak hield. Daaropvolgend ontmoette het Koningspaar Bondskanselier Angela Merkel, waarschijnlijk één van de laatste keren voordat Merkel in september het Bondskanselierschap doorgeeft aan haar opvolger. De Nederlandse delegatie nam daarna deel aan het Dutch-German Hydrogen Symposium, waar over de Nederlands-Duitse samenwerking rondom techniek voor waterstof gesproken werd. Als afsluiting van de dag stond de traditionele contraprestatie op het programma, waarbij het ingevlogen Koninklijk Concertgebouworkest een optreden gaf in het Konzerthaus.
Berlijn als hoofdstad en Bundesland centraal tijdens derde dag
Woensdag was de derde en laatste dag van het programma aangebroken, waarbij Berlijn als hoofdstad en Bundesland centraal zou staan. In de ochtend mocht de Technische Universität Berlin zich als eerste opmaken voor een bezoek. Ook hier werd een Memorandum of Understanding ondertekend, ter bevordering van de Duits-Nederlandse samenwerkingen op het gebied van fotonica en kwantummechanica. Aansluitend kon het beschermd Natuurgebied Park Herzberge op Koninklijk bezoek rekenen. Hier werd gesproken over de rol die het park speelt in natuur- en milieueducatie voor kinderen op verschillende nabijgelegen scholen en hoe haar flora en fauna midden in de stad toch behouden wordt. Het Koninklijk paar vertrok daarna naar het Humboldt Forum voor een exclusief voorproefje van de nieuwe tentoonstelling BERLIN GLOBAL, waarin de verbinding tussen de stad, haar burgers en het wereldtoneel getoond wordt. De dag, en daarmee het staatsbezoek, werden afgesloten met het traditiegetrouwe gesprek voor de meegereisde pers. “Heel veel dank voor de gastvrije ontvangst. Dit staatsbezoek was geen afsluiting, maar het begin van iets nieuws. De komende jaren zullen we met aandacht de ontwikkelingen volgen en Duits-Nederlandse initiatieven en innovaties ondersteunen”, aldus Willem-Alexander en Máxima.
Staatsbezoeken geven positieve impuls aan economie
Staatsbezoeken zijn er echter niet alleen voor het versterken van de onderlinge banden, maar ook voor de economische betrekkingen. Zeker staatsbezoeken van en naar Duitsland geven beide nationale economieën een positieve impuls, doordat er altijd grote handelsdelegaties meereizen. Er reizen echter niet alleen vertegenwoordigers van de Nederlandse zakenwereld mee, maar ook Nederlandse bestuurders. De Koning en Koningin werden gedurende het hele programma door demissionair minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Zaken en demissionair minister Ank Bijleveld van Defensie vergezeld. Bij afzonderlijke onderdelen waren demissionair minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aanwezig, evenals de demissionaire staatssecretarissen Mona Keijzer en Dilan Yeşilgöz-Zegerius van Economische Zaken en Klimaat.
Terwijl de pers zich stort op de activiteiten van het Koningspaar en de modieuze outfits van Máxima tijdens zulke staatsbezoeken, wordt er tijdens de informele recepties verwoed genetwerkt. Achter gesloten deuren worden in vergaderruimtes verschillende handelsverdragen en samenwerkingsverbanden voor de toekomst opgesteld en ondertekend. Zo werd in het bijzijn van de Koningin op de eerste dag van het bezoek een Memorandum of Understanding in de Nederlandse ambassade ondertekend. Hiermee wordt de internationale samenwerking op het gebied van kinderoncologie tussen het Prinses Máxima Centrum, het KiTZ Heidelberg en St. Judes Children Cancer Center bevorderd. De aanwezigheid van Máxima zorgde onder andere voor meer publiciteit rondom het memorandum. De koninklijke stoet opent met hun bezoek dus deuren die anders zeer waarschijnlijk gesloten zouden blijven, zoals ook door eerder meegereisde handelsdelegaties beaamd wordt.
Staatsbezoek is kroon op jarenlang werk
Sinds de troonwisseling in 2013 is er geen enkel land dat door het Koningspaar vaker werd bezocht tijdens internationale bezoeken dan Duitsland. Sinds dat jaar brachten Willem-Alexander en Máxima met regelmaat een bezoek aan een Duitse deelstaat. Het staatsbezoek aan Berlijn is daarmee de kroon op het werk, omdat hiermee tevens het laatste Bundesland bezocht werd. Zo komt een einde aan deze reeks van bezoeken aan Duitsland – maar er is zeer zeker te verwachten dat ook in de toekomst Duitsland een favoriete bestemming van het Koningspaar zal blijven.
Meer informatie over en de foto’s van het staatsbezoek zijn op de website van het Koninklijk Huis te vinden.