Als Nederlandse opdrachtnemers in Duitsland bouwwerkzaamheden verrichten, krijgen zij te maken met de ‘Bauabzugssteuer’: de bronbelasting op binnenlandse bouwwerkzaamheden. Hoe deze wordt ingehouden en verrekend en onder welke voorwaarden een vrijstelling ervan mogelijk is, schetsen Marco Eing en Pia Wolters van Heisterborg International Steuerberatungsgesellschaft mbH.
Met de wet ‘Gesetz zur Eindämmung illegaler Betätigung im Baugewerbe’ werd in 2001 in Duitsland een bronbelasting op binnenlandse bouwwerkzaamheden ingevoerd. Doel was om illegale activiteiten in de bouwsector te voorkomen en belastingvorderingen veilig te stellen. Sinds 2002 moeten daarom bepaalde opdrachtgevers van bouwwerkzaamheden die in Duitsland worden uitgevoerd 15 procent van het factuurbedrag (incl. btw) inhouden en aan het Finanzamt betalen. De bronbelasting moet ook worden toegepast bij gedeeltelijke betalingen en zelfs als de buitenlandse opdrachtnemer (bijv. een Nederlands bouwbedrijf) geen vaste inrichting in Duitsland onderhoudt.
In verband met de invoering van de bronbelasting is er een centrale lokale bevoegdheid van de Duitse Finanzämter in het leven geroepen voor bouwbedrijven die in het buitenland gevestigd zijn. Voor opdrachtnemers die in Nederland zijn gevestigd is dit het Finanzamt in Kleve (Postfach 1251, 47512 Kleve, +49 (0)2821 803-1201).
Voor zover de bronbelasting is ingehouden en aan het bevoegde Finanzamt is overgemaakt, wordt de ingehouden bronbelasting met de door de opdrachtnemer verschuldigde belastingen verrekend. Als de opdrachtnemer een geldige vrijstelling van het Finanzamt kan voorleggen, hoeft de bronbelasting niet door de opdrachtgever te worden ingehouden. In dit geval zal de opdrachtgever het volledige factuurbedrag betalen.
Wat zijn de algemene voorwaarden omtrent de bronbelasting?
Zowel ondernemers die in Duitsland zijn gevestigd (binnenlands belastingplichtig) als ondernemers die niet in Duitsland zijn gevestigd (buitenlands belastingplichtig) zijn verplicht om bronbelasting in te houden, als zij
- Ondernemers of een publiekrechtelijke rechtspersoon zijn en
- Bouwwerkzaamheden in Duitsland voor hun bedrijf aannemen.
Een ondernemer is een persoon of vereniging van personen die zelfstandig een handels- of beroepsactiviteit uitoefenen. Ook een particuliere verhuurder die appartementen verhuurt geldt als ondernemer. Bovendien is niet van belang of de opdrachtgever inkomsten- of vennootschapsbelasting verschuldigd is en of de opdrachtnemer in Duitsland of in het buitenland is gevestigd. Evenmin is doorslaggevend of er een ‘Doppelbesteuerungsabkommen’ (verdrag ter voorkoming van dubbele belasting) bestaat met het vestigingsland. De enige doorslaggevende factor is dat de bouwwerkzaamheden in Duitsland worden uitgevoerd. Overigens moet de opdrachtgever zelfs dan bronbelasting inhouden, als de opdrachtnemer bouwwerkzaamheden in rekening brengt zonder deze zelf te hebben uitgevoerd.
De bronbelasting moet uiterlijk op de 10e dag na het einde van de maand waarin de tegenprestatie (betaling) is verricht, op het officieel voorgeschreven formulier worden aangegeven en aan het Finanzamt dat verantwoordelijk is voor de opdrachtnemer worden betaald. Indien dus een Nederlandse ondernemer bouwwerkzaamheden voor een Duitse ondernemer in Duitsland uitvoert, moet de Duitse opdrachtgever de bronbelasting bij het Finanzamt Kleve aanmelden en daar naartoe overmaken. De opdrachtgever moet de inhouding schriftelijk aan de opdrachtnemer meedelen.
Voor welke bouwwerkzaamheden moet de bronbelasting worden ingehouden?
De bronbelasting geldt voor alle bouwwerkzaamheden die in Duitsland worden uitgevoerd. Dit zijn alle diensten in verband met de productie, het onderhoud en de verandering van gebouwen. Bijvoorbeeld:
- Oprichting van gebouwen
- Installatie- en elektrische werkzaamheden
- Stukadoorswerkzaamheden
- Dakdekkerswerkzaamheden
- Bouwwerkzaamheden van een onderaannemer voor de hoofdaannemer
Geen bouwwerkzaamheden zijn bijvoorbeeld:
- Opbouw en afbraak van beursstands
- Architecturale diensten
- Constructiemanagement
- Materiaalleveringen voor bouwplaatsen
- Steigerbouw
- Levering van voertuigen of bouwmachines
- Doorstuurdiensten
- Plant- en snoeiwerkzaamheden
Wat zijn de voorwaarden voor vrijstelling?
Om het inhouden en afdragen van bronbelasting te voorkomen, is het raadzaam dat Nederlandse bouwondernemingen (als toekomstige opdrachtnemers) onmiddellijk een vrijstelling (geldigheid: niet meer dan 3 jaar) aanvragen. Het verzoek kan informeel worden ingediend bij het bevoegde Finanzamt in Kleve. Een opdrachtgever hoeft geen bronbelasting in te houden indien de aan de opdrachtnemer te betalen vergoeding in het lopende kalenderjaar naar verwachting niet meer dan € 5.000 zal bedragen. Als de opdrachtgever een verhuurder van appartementen (mogelijkerwijs belastingvrije omzet) is en geen andere ondernemersactiviteiten verricht, bedraagt de grens € 15.000. Wanneer de opdrachtgever niet meer dan twee appartementen verhuurt, hoeft geen bronbelasting betaald te worden.
Hoe wordt de bronbelasting verrekend met de opdrachtnemer?
Indien de opdrachtgever de bronbelasting heeft ingehouden en aangemeld, zal het Finanzamt de bronbelasting in de volgende volgorde verrekenen:
- Duitse loonbelasting, te betalen door de opdrachtnemer als werkgever
- Voorschotten van Duitse inkomsten- /vennootschapsbelasting
- Definitieve betaling van Duitse inkomsten-/vennootschapsbelasting
- Eigen verplichting tot aftrek van bronbelasting op bouwwerkzaamheden
Onder welke voorwaarden wordt de bronbelasting aan de opdrachtnemer terugbetaald?
Na de verrekening wordt het resterende bedrag aan de opdrachtnemer terugbetaald. Opdrachtnemers die niet in Duitsland zijn gevestigd en niet in Duitsland vennootschapsbelastingplichtig zijn, kunnen het resterende bedrag bij het bevoegde Finanzamt opvragen. Voorwaarden zijn dat de opdrachtnemer niet verplicht is om een loonbelastingaangifte in te dienen en dat de opdrachtnemer in Duitsland niet inkomsten- of vennootschapsbelastingplichtig is en zal zijn. Indien de restitutie wordt aangevraagd omdat de tegenprestatie in Duitsland op grond van het ‘Doppelbesteuerungsabkommen’ niet inkomsten-/vennootschapsbelastingplichtig is, moet de opdrachtnemer door een bevestiging van het voor hem in het buitenland verantwoordelijke Finanzamt bewijzen dat hij daar woonachtig is.
Is de opdrachtgever van de bouwwerkzaamheden aansprakelijk voor de bronbelasting?
In principe is de opdrachtgever aansprakelijk voor bronbelasting die niet of slechts gedeeltelijk aan het Finanzamt wordt overgemaakt. De opdrachtgever is niet aansprakelijk wanneer op het tijdstip van de beoordeling een vrijstelling van de opdrachtnemer beschikbaar was en hij zich op de geldigheid hiervan kon beroepen. In dit geval heeft de opdrachtgever de mogelijkheid om een elektronische aanvraag in te dienen bij het ‘Bundeszentralamt für Steuern (BZSt)’ om na te gaan of er een geldige vrijstelling beschikbaar is.
