Het is al meerdere jaren een thema dat Duitsland niet loslaat: ‘gendern’. Want hoe spreek je een groep mensen op een inclusieve manier aan, zonder delen van de bevolking uit te sluiten? In het Nederlands volstaat het bijvoorbeeld om een brief te beginnen met ‘Beste deelnemers’, in het Duits doet een ‘Sehr geehrte Teilnehmer’ dat niet, omdat met die aanhef alleen mannen worden aangesproken. Hoe spreek je vrouwen en andere gendervarianten dan ook aan? Uit een eerder blog van Kasper Maes van Radboud in’to Languages op deze website bleken vele mogelijke varianten, van Teilnehmer*innen, Teilnehmer(innen) en Teilnehmer_innen tot TeilnehmerInnen en Teilnehmer:innen. De Duitse deelstaat Beieren had genoeg van inclusief taalgebruik en heeft onder leiding van minister-president Markus Söder een genderverbod ingevoerd.
In december kondigde Söder het verbod al aan, maar nu heeft het Beierse kabinet het genderverbod definitief aangenomen. Concreet betekent het verbod dat het gebruik van bijzondere leestekens binnen aanspreekvormen niet langer is toegestaan in communicatie vanuit overheden en onderwijsinstellingen. De sterretjes en underscores zoals hierboven in de inleiding zijn daarmee verleden tijd. Hiermee wil de regering ‘ideologiegedreven’ taalgebruik stoppen en de taal duidelijker en begrijpelijker maken.
Consequenties
Door het verbod mogen onder andere onderwijs- en overheidsinstellingen niet langer gendern. Wanneer bijvoorbeeld ambtenaren dit toch doen, zullen hier gevolgen aan worden verbonden. Welke consequenties dit precies zijn, zal per situatie worden beoordeeld. In ieder geval wil het ministerie van Cultuur dat in deze gevallen het gesprek wordt aangegaan met personen die tegen het Beierse verbod ingaan.
Uitsluiting
Het verbod kan ook op kritiek van tegenstanders rekenen: zij vinden niet dat de staat voor taalpolitie moet spelen. Bovendien kan gendern als een maatschappelijke ontwikkeling voor meer diversiteit worden gezien, die nu door het verbod wordt tenietgedaan. Ook hechten sommige tegenstanders veel waarde aan inclusief taalgebruik, omdat het hen helpt om iedereen aan te spreken.
Het verbod treedt op 1 april in werking.