De grensoverschrijdende arbeidsmarkt: uitdagingen en oplossingen

Daniela Behrens, staatssecretaris van het Ministerie voor economie, werk en verkeer van Niedersachsen, heette op 26 oktober jl. in het Duitse Leer meer dan 130 Nederlandse en Duitse deelnemers welkom bij een vakseminar over de grensoverschrijdende arbeidsmarkt. Het “Actieteam grensoverschrijdende economie en arbeid” (GEA), dat door de Nederlandse regering is ingesteld, presenteerde hier de eerste resultaten en voorstellen.

In zijn welkomstwoord wees Franz-Josef Sickelmann, Landesbeauftragter für regionale Landesentwicklung Weser-Ems, op de jarenlange uitstekende samenwerking tussen de Noord-Nederlandse provincies, Duitse Landkreise en gemeenten, het Rijk en de deelstaat Niedersachsen. “Ik ben erg blij dat we ons tijdens deze bijeenkomst ook bovenregionaal gaan bezighouden met het voor de grensregio buitengewoon belangrijke thema van een gezamenlijke grensoverschrijdende arbeidsmarkt”, onderstreepte Sickelmann het belang van de bijeenkomst.

daniela behrens
Staatssecretaris Daniela Behrens

Bewustwording

In haar welkomsttoespraak wees staatssecretaris Behrens op de noodzakelijkheid om werkzoekenden, werkgevers, onderwijsinstellingen, ouders, studenten, scholieren, maar ook arbeidsbureaus en overheden nog bewuster te maken van de mogelijkheden van een baan aan de andere kant van de grens. “Met de bijeenkomst van vandaag hoop ik antwoord te krijgen op de specifieke vraag hoe het zoeken naar een baan in het buurland makkelijker kan verlopen”, aldus Behrens. Tot besluit riep zij de deelnemers op om aan de slag te gaan met de oplossingen van het Actieteam en nieuwe impulsen en actiegebieden te ontwikkelen om de grensoverschrijdende arbeidsmarkt verder te ondersteunen.

Belemmeringen wegnemen

Het Actieteam heeft van de Nederlandse regering de opdracht gekregen om te onderzoeken waar impulsen nodig zijn en welke kansen benut kunnen worden om de belemmeringen bij het werken en ondernemen aan de andere kant van de grens weg te nemen. Matthijs Huizing, voorzitter van het Actieteam, ging in op de randvoorwaarden die gewenst zijn en nagestreefd moeten worden op het gebied van informatievoorziening, het bemiddelen van werkzoekenden en het spreken van de buurtaal te bevorderen. Bovendien wees hij op de noodzaak van het wederzijds erkennen van diploma’s en het uitbreiden van mogelijkheden om stage te lopen in het buurland. Daarvoor moeten o.a. geschikte werkzaamheden en stageplekken inzichtelijker gemaakt worden voor de belangstellenden. Hij onderstreepte met name het belang van een gezamenlijke afstemming, zowel regionaal als nationaal, ten opzichte van grensoverschrijdende activiteiten en maatregelen om deze doelen te bereiken.

Duale diploma’s

In het kader van het programma werden drie projecten gepresenteerd waarbij grensoverschrijdende informatievoorziening, het bemiddelen van werknemers over de grens en de samenwerking tussen onderwijsinstellingen en bedrijven wat betreft stages en scholing aan de orde kwamen. Aan de hand van drie workshops ging men vervolgens dieper in op actuele uitdagingen en praktische oplossingen. Een centraal thema daarbij was het invoeren van duale diploma’s niet alleen voor de zorgsector. Aan weerszijden van de grens is er momenteel ook een tekort aan vakmensen in de technische sector. Om dit het hoofd te bieden zouden ook in deze sector duale diploma’s kunnen bijdragen aan de doorstroom van afgestudeerden op de hele Nederlands-Duitse arbeidsmarkt.

Bewustzijn vergroten

Een andere vereiste was dat de betreffende buurtaal standaard wordt opgenomen in het curriculum van onderwijs en opleidingen in de grensregio. Ook de mogelijkheden qua mobiliteit moeten worden uitgebreid; in dit geval is vaak hulp op maat voor individuen belangrijk en succesvol. Van de kant van de werkgevers werd de wens geuit om doelgericht te worden geadviseerd, geïnformeerd en ondersteund bij het ontplooien van grensoverschrijdende activiteiten. Van alle kanten werd beaamd dat met name het bewustzijn voor de grensoverschrijdende arbeidsmarkt en de kansen die deze biedt meer aandacht moet krijgen. Bovendien moeten de successen uit de praktijk duidelijker worden gepresenteerd: verhalen van enthousiaste stagiaires uit het buurland stimuleren wellicht ook andere werkgevers om soortgelijke praktische ervaring op te doen en minder vast te houden aan gedetailleerde formeel juiste kwalificaties. Verder werd de wens geuit om voor (MBO-)docenten tijd in te roosteren voor de thema’s internationalisering en grensoverschrijdende samenwerking.