In Europa komt steeds meer aandacht voor het tegengaan van microverontreinigingen in watersystemen. Door de vergrijzing en de toenemende zorgvraag worden er steeds meer medicijnen gebruikt. Een deel van die medicijnen komt via urine en ontlasting in het rioolwater terecht. Zuivering van het rioolwater kan niet voorkomen dat nog te veel medicijnresten in sloten, beken, kanalen en rivieren terecht komen. Dat is slecht voor het waterleven. Om de waterkwaliteit te verbeteren is waterschap Vechtstromen in 2016 het INTERREG-project MiKRO gestart. Samen met Duitse en Nederlandse partners hebben zij er hard aan gewerkt om de kwaliteit van de leefomgeving voor dieren en planten te verbeteren.
Alexander Meijerink, senior adviseur subsidiemanagement bij Waterschap Vechtstromen, vertelt waarom grensoverschrijdende samenwerking belangrijk is om het probleem van microverontreinigingen in watersystemen te lijf te gaan. “Water stopt niet bij de grens en datzelfde geldt voor medicijnresten en microverontreinigingen in water. Daarom is grensoverschrijdende samenwerking noodzakelijk. Daarnaast is het heel interessant om met Duitse partners samen te werken, omdat de verschillende werkwijzen en wetmatigheden steeds weer nieuwe impulsen en invalshoeken opleveren. Je leert zo ontzettend veel van elkaar”, legt Meijerink uit. Mede door INTERREG is er ook een stok achter de deur om contact met elkaar te zoeken en dit gezamenlijke probleem op te lossen, voegt Meijerink toe: “Het is een mooi middel om de grensoverschrijdende samenwerking te faciliteren.”
Tevreden is hij ook over de resultaten. “Elke partner heeft iets bijgedragen aan het project en de projectresultaten. We hebben alle activiteiten kunnen uitvoeren die we graag wilden. Helemaal klaar met het thema microverontreinigingen zijn we echter nog niet. Je moet steeds verder gaan bij de waterzuivering”, vertelt Meijerink. Hij geeft aan dat het tegenwoordig mogelijk is ongeveer 70 tot 80 procent van de microverontreinigingen, waaronder medicijnresten, uit het rioolwater te verwijderen. In de toekomst zal dit alleen nog meer moeten worden. In Duitsland en Nederland wordt momenteel gewerkt aan de ontwikkeling van een extra zuiveringstrap. Ook de gevolgen van klimaatverandering geven aanleiding tot extra inspanningen om microverontreinigingen terug te dringen. Langdurige droogte zorg ervoor dat de concentratie aan medicijnresten in sloten, beken, kanalen en rivieren stijgt.
“Toepassing van een extra zuiveringstrap is nu nog niet op grote schaal mogelijk. In het kader van het project MiKRO zijn procesregelingen ontwikkeld en geïmplementeerd in de afvalwaterketens van Rheine en Emmen. Daarmee is bereikt dat microverontreinigingen in het rioolwater zo veel en zo gelijkmatig mogelijk naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie kunnen worden geleid, zodat ze daar met een hoger rendement verwijderd worden. Een belangrijk resultaat”, aldus Meijerink. “We verwachten nog aangescherpte richtlijnen vanuit Europa om de kwaliteit van onze watersystemen verder te verbeteren. Naast aanvullende zuiveringsinspanningen, is in dat verband ook preventie belangrijk. Bijvoorbeeld goede voorlichting om te voorkomen dat oude medicijnen in het toilet of de afvalcontainer belanden. En in ziekenhuizen wordt steeds vaker met plaszakken gewerkt om te voorkomen dat resten van moeilijk afbreekbare röntgencontrastvloeistoffen via de urine in het rioolwater belanden.“
Het INTERREG V – project ‘’MiKRO” werd gefinancierd door de Europese Unie. Verder ondersteunen het ministerie van Economische Zaken van Noordrijn-Westfalen (MWIDE NRW), het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en de provincie Overijssel het project. In totaal bedroegen de projectkosten 1,3 miljoen euro. De afsluitbijeenkomst van het project heeft op 10 december 2020 digitaal plaatsgevonden en kan hier worden teruggekeken.