Het aantal insolventies in Duitsland blijft onverminderd hoog. Het kredietagentschap Creditreform registreerde in het eerste halfjaar van 2024 ongeveer 11.000 bedrijfsfaillissementen – bijna 30 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Volgens een studie van Handelsblatt liggen de cijfers in 2024 zelfs ruim 40 procent boven het niveau van het jaar ervoor – en voor het eerst boven het gemiddelde van de jaren vóór de coronapandemie. Een bedrijf dat in financiële problemen raakt, hoeft echter niet altijd faillissement aan te vragen. Het kan soms ook worden gered dankzij saneringsbemiddeling. Een procedure die in Nederland niet bestaat, maar waarvan Nederlandse bedrijven die in Duitsland gevestigd zijn wel gebruik kunnen maken. Saneringsexpert Utz Brömmekamp legt in een interview met AHA24x7.com uit hoe het werkt.
AHA24x7.com: Wanneer kan de weg van sanering worden ingeslagen?
Utz Brömmekamp: Herstructurering is een optie voor bedrijven en ondernemers die zich in precaire economische omstandigheden bevinden, maar die nog niet verplicht zijn om insolventie aan te vragen (in het geval dat ze de rekeningen niet langer kunnen betalen of te diep in de schulden zitten). De procedure maakt het mogelijk om een bindend akkoord te bereiken met geselecteerde crediteuren als onderdeel van een ‘rondetafelgesprek’ onder leiding van een door de rechtbank aangewezen herstructureringsmoderator.
AHA24x7.com: Wat zijn de voordelen in vergelijking met een herstructureringsprocedure buiten de insolventieprocedure onder het Duitse ‘Unternehmensstabilisierungs- und Restrukturierungsgesetz’ (StaRuG) om en sanering onder insolventiebescherming onder het ‘Insolvenzplanverfahren in Eigenverwaltung’ (ESUG)?
Utz Brömmekamp: Het belangrijkste verschil met de bovengenoemde procedures is dat herstructureringsbemiddeling niet toestaat dat tegenstribbelende schuldeisers worden overruled en onder dwang moeten deelnemen aan de herstructureringsoplossing. Unanimiteit is vereist.
Als een bedrijf er samen met de moderator in slaagt om alle betrokken crediteuren te overtuigen, heeft herstructureringsbemiddeling het grote voordeel dat de procedure meestal zeer snel verloopt. Daarnaast is de zaak niet openbaar. Het feit dat de procedure wel onder toezicht van de rechtbank plaatsvindt, geeft de betrokken schuldeisers meestal het vertrouwen dat het saneringsplan ernstig en oprecht is.
AHA24x7.com: Wat is de taak van de ‘Sanierungsmoderator’?
Utz Brömmekamp: De ‘Sanierungsmoderator’ (vrij vertaald: herstructureringsmoderator) heeft de cruciale taak om tijdens de onderhandelingen en besprekingen consensus te bereiken tussen de betrokken partijen en hen te overtuigen van het voorgestelde herstructureringstraject. Natuurlijk kan de ondernemer deze taak ook zelf op zich nemen. Als de ondernemer echter niet in staat is om door middel van onderhandelingen 100 procent overeenstemming te bereiken of niet het vertrouwen heeft om dergelijke onderhandelingen überhaupt te voeren, kan de betrokkenheid van een door de rechtbank aangestelde moderator die ervaring heeft met herstructurering en bekend is met crises, een geschikte en welkome sleutel tot reorganisatie zijn.
AHA24x7.com: Wie kan deze taak op zich nemen?
Utz Brömmekamp: Volgens de wet kan iedereen die door de bevoegde rechtbank als ‘(in het bijzonder) zakelijk geschikt en onafhankelijk van de schuldeisers en de schuldenaar’ wordt beschouwd, deze taak op zich nemen. De schuldeisers kunnen een voorstel doen voor een geschikte moderator, dat de rechtbank over het algemeen zal volgen. Er zijn echter enkele argumenten die ervoor pleiten om de selectie aan de rechtbank over te laten of om op zijn minst de rechtbank erbij te betrekken. De reden hiervoor is dat desbetreffende rechters over het algemeen op basis van hun ruime ervaring beter in staat zijn om de geschiktheid van een moderator te beoordelen, vooral met betrekking tot de schuldeisers. Met banken voer je bijvoorbeeld een ander gesprek dan met dienstverleners, leveranciers of verhuurders.
AHA24x7.com: Welke doelen kunnen worden bereikt met behulp van herstructureringsbemiddeling?
Utz Brömmekamp: Het doel van herstructureringsbemiddeling is om te onderhandelen over een herstructureringsregeling die voor de betrokken partijen juridisch bindend is. Het grote voordeel hiervan is de mogelijkheid om deze reorganisatieregeling te laten bekrachtigen door de rechtbank. De bekrachtiging moet over het algemeen worden verleend op verzoek van de schuldeiser en kan alleen in uitzonderlijke gevallen worden geweigerd als het onderliggende reorganisatieconcept onjuist of onvoldoende overtuigend is of als er geen redelijke vooruitzichten op succes zijn bij de uitvoering ervan.
Het meest aantrekkelijke aspect van herstructureringsbemiddeling is het feit dat een bevestigde herstructureringsovereenkomst insolventiebestendig is; dat wil zeggen dat de gemaakte afspraken ook geldig blijven wanneer een onderneming failliet gaat. Dit is wat herstructureringsbemiddeling zo interessant maakt voor schuldeisers die bereid zijn om in principe akkoord te gaan. Voordelen of betalingen die zij in het kader van de uitvoering van de herstructureringsregeling hebben ontvangen, hoeven zij niet terug te geven aan een latere curator als blijkt dat de herstructurering uiteindelijk niet succesvol is geweest. Dit maakt een reorganisatiebemiddeling niet alleen interessant voor de schuldenaar, maar ook voor de schuldeisers, waaronder banken.
AHA24x7.com: Bestaat dit instrument ook in Nederland?
Utz Brömmekamp: De tegenhanger van de herstructureringsprocedure buiten de insolventieprocedure om (StaRuG) in Duitsland is de Wet homologatie onderhands akkoord (WHOA) in Nederland, die echter geen herstructureringsbemiddelingsprocedure kent die vergelijkbaar is met de Duitse wet.
Echter, Nederlandse bedrijven waarvan de statutaire zetel, het ‘center of main interests’ (COMI) of de plaats van zakelijke beslissingen in Duitsland ligt, komen in principe ook in aanmerking voor herstructureringsbemiddeling.