De huidige conjunctuur is niet bepaald rooskleurig en het aantal insolventies stijgt. Hoe kunnen crises binnen een bedrijf in een vroeg stadium worden herkend? En hoe kan een crisis met behulp van een herstructurering worden overwonnen? Welke rol speelt het Duitse ‘Unternehmensstabilisierungs- und Restrukturierungsgesetz’ (StaRUG), waarin wetgeving omtrent stabilisering en herstructurering is vastgelegd? Dr. Utz Brömmekamp, advocaat en directeur van managementadviesbureau Plenovia, legt in een interview met AHA24x7.com uit wat belangrijk is in een crisis.
AHA24x7.com: Hoe en waaraan kan een crisis in een vroeg stadium worden herkend?
Utz Brömmekamp: Vroegtijdige crisisdetectie staat en valt met een goed functionerend risicobeheersysteem. Er zijn erkende methodes, tools en modellen die hierbij kunnen helpen. Er zijn verschillende crisisstadia, zoals de strategiecrisis, de stakeholdercrisis of de resultatencrisis. Veruit het meest kritisch is echter de liquiditeitscrisis. Daarom is het belangrijkste instrument om een crisis te herkennen een doorlopende liquiditeitsplanning over een periode van twaalf maanden. Wanneer de financiering voor de komende twaalf maanden niet rond is, bestaat het risico op een te hoge schuldenlast en dus insolventie.
AHA24x7.com: Welke nieuwe mogelijkheden biedt het StaRuG?
Utz Brömmekamp: De herstructureringsprocedure volgens het StaRUG biedt de mogelijkheid om buiten de insolventieprocedure om een meerderheidsakkoord over een herstructureringsplan te bereiken met geselecteerde crediteuren, waarvan de uitvoering moet leiden tot een succesvolle herstructurering. Dit is vergelijkbaar met het Duitse ‘Insolvenzplanverfahren in Eigenverwaltung’ (ESUG), waarbij een bedrijf in eigen regie gesaneerd wordt. Het StaRUG en het ESUG verschillen echter op enkele belangrijke punten van elkaar. Wel kunnen schuldeisers in beide procedures worden overstemd en betrokken bij de voorgenomen oplossing, zelfs tegen hun wil.
AHA24x7.com: Wat zijn de voordelen vergeleken met traditionele insolventieprocedures?
Utz Brömmekamp: Voor iedereen die het stigma van een insolventieprocedure vreest, biedt het StaRUG een goed alternatief, omdat het herstructureringsproces noodzakelijkerwijs buiten de insolventieprocedure om plaatsvindt. Het StaRUG is echter geen optie meer als het bedrijf al insolvent is en/of een te hoge schuldenlast heeft.
Terwijl een insolventiesanering onder het ESUG altijd openbaar moet worden gemaakt, is dat bij het StaRUG niet verplicht. Bovendien is de StaRUG-procedure overzichtelijker en goedkoper. Het gaat ook aanzienlijk sneller dan een insolventieprocedure onder ESUG.
AHA24x7.com. Zijn er al voorbeelden van succesvolle StaRuG-procedures?
Utz Brömmekamp: Het aantal niet-gerapporteerde zaken kan hier hoog zijn, omdat StaRUG-procedures niet openbaar hoeven te worden gemaakt. Daardoor is in principe slechts een kleine kring van betrokkenen op de hoogte. In de praktijk heeft er echter al een aantal succesvolle StaRUG-procedures plaatsgevonden, bijvoorbeeld voor de sanering van coronaleningen of belastingschulden.
AHA24x7.com: Wordt de EU-richtlijn die de basis vormt voor het StaRuG in Nederland anders geïnterpreteerd?
Utz Brömmekamp: De EU-richtlijn biedt de lidstaten een zekere speelruimte bij de implementatie in nationale wetgeving. De Nederlandse wetgever heeft hiervan gebruikgemaakt en heeft met de ‘Wet homologatie onderhands akkoord’ (WHOA) een zeer debiteuren- en bedrijfsvriendelijke procedure gecreëerd. De vereiste meerderheden zijn gemakkelijker te behalen met de WHOA. In tegenstelling tot het Duitse StaRUG staat de WHOA bovendien toe dat er in (langdurige) contractuele relaties wordt ingegrepen, en in het bijzonder dat deze voortijdig worden beëindigd.
Of het plan om Duitse bedrijven ertoe te bewegen een procedure in Nederland aan te spannen in het kader van zogeheten ‘forum shopping’ zal werken, valt nog te bezien. In ieder geval is het in principe mogelijk om Duitse schuldeisers te betrekken bij de afwikkeling van een Nederlandse WHOA-procedure.
AHA24x7.com: Hoe lang duren procedures onder StaRuG doorgaans?
Utz Brömmekamp: Idealiter beoogt de wetgever een minimale duur van circa drie weken. In de praktijk duren procedures enkele maanden, uitzonderlijke situaties en complexe omstandigheden daargelaten. In ieder geval is de duur van de procedure aanzienlijk korter dan in een ESUG-insolventieprocedure.
AHA24x7.com: Welke doelen kunnen met behulp van het StaRuG worden bereikt?
Utz Brömmekamp: Het StaRUG zal zijn positie innemen in het Duitse en mogelijk ook Europese reorganisatielandschap, omdat de Europese Unie er op de middellange termijn naar streeft reorganisatie en herstructurering mogelijk te maken buiten insolventieprocedures om. Insolventieprocedures mogen alleen worden gebruikt voor sluiting en liquidatie.
Op dit moment dient het StaRUG bijna uitsluitend om de passivazijde op te schonen, omdat er nauwelijks ruimte is voor operationele of resultaatgerelateerde reorganisatie. Maar ik weet zeker dat de wet in dit opzicht nog zal worden aangepast. De eerste kleine StaRUG-hervorming werd immers al na anderhalf jaar doorgevoerd. Het valt niet uit te sluiten dat de Europese Unie nog wat extra ondersteuning zal bieden door middel van een aanvullende richtlijn om het StaRUG het karakter van een alomvattend reorganisatie-instrument te geven. Dat wordt interessant de komende jaren.
