Ieder jaar publiceert het Institute for Transnational and Euregional cross border cooperation and Mobility (ITEM) van Maastricht University de Grenseffectenrapportage. Hierin worden inzichten gedeeld over de effecten die Europese en nationale wet- en regelgeving en beleidsinitiatieven op grensregio’s hebben. De Grenseffectenrapportage is bedoeld als hulpmiddel voor beleidsmakers op verschillende niveaus. Door grensoverschrijdende samenwerking en het effect van beleid op de grensregio’s in beeld te brengen, kan beleid op regionaal, nationaal en Europees niveau geoptimaliseerd worden. Op 18 november 2022 heeft het ITEM de Grenseffectenrapportage 2022 gepubliceerd.
In de Grenseffectenrapportage komen drie overkoepelende thema’s aan bod: Europese integratie, sociaaleconomische/duurzame ontwikkeling en euregionale cohesie. Binnen deze drie overkoepelende thema’s werden er dit jaar zeven verschillende onderwerpen onderzocht.
Europese ruimte voor gezondheidsgegevens
Op 3 mei 2022 heeft de Europese Commissie een voorstel voor een ‘Europese ruimte voor gezondheidsgegevens’ (EHDS) gedaan. Hiermee kunnen binnen de Europese Unie (EU) gezondheidsgegevens digitaal worden uitgewisseld. De gevolgen van de EHDS voor de Euregio Maas-Rijn worden in dit dossier geanalyseerd.
EU-voorstel richtlijn inzake platformwerkers
Steeds meer mensen in de EU werken online via digitale arbeidsplatforms. Omdat dit aantal blijft toenemen, heeft de Europese Commissie een richtlijn voorgesteld om de arbeidsomstandigheden van deze zogenaamde platformwerkenden te verbeteren. In dit dossier wordt onderzocht welke mogelijke grensoverschrijdende gevolgen deze nieuwe richtlijn kan hebben.
Energietransitie en energiezekerheid
In het derde dossier draait het om de Nederlands-Duitse verhoudingen op het gebied van energietransitie en energiezekerheid. Hoe hebben juridische, ruimtelijke en economische kaders invloed op grensoverschrijdende projecten op het gebied van duurzaamheid en grensoverschrijdende samenwerking in tijden van een energiecrisis?
Grensoverschrijdende uitwisseling van informatie bij criminaliteitsbestrijding
Omdat de georganiseerde misdaad niet stopt bij de grens, is een grensoverschrijdende aanpak van criminaliteit noodzakelijk. Hiervoor heeft de Europese Commissie twee wetsvoorstellen gedaan. De invloed van deze wetsvoorstellen op de grensregio’s in Nederland, Duitsland en België worden in dit vierde dossier onderzocht.
Grenseffecten Nederlands vuurwerkverbod
Tijdens de jaarwisseling van 2021-2022 gold in Nederland een vuurwerkverbod. In Duitsland en België was hiervan geen sprake. In dit dossier wordt onderzocht welke grenseffecten het tijdelijke Nederlandse vuurwerkverbod had, omdat er mogelijk een permanent vuurwerkverbod ingevoerd gaat worden.
Perceptie van ‘grens’ en ‘identiteit’ in de grensstreek na Covid-19
Het zesde dossier, een opiniestuk, heeft betrekking op de grenssluitingen aan het begin van de coronapandemie. Hoe hebben deze grenssluitingen de perceptie van een Euregionale identiteit, bijvoorbeeld in de Euregio Maas-Rijn, beïnvloed?
Grensoverschrijdend effect Nederlands stikstofbeleid
Het laatste dossier draait om de grenseffecten die het Nederlandse stikstofbeleid heeft. In 2019 werd het Nederlandse stikstofbeleid bijvoorbeeld door de Nederlandse Raad van State strijdig met Europese regelgeving geacht. Daarnaast heeft de uitstoot van stikstof in het ene land ook gevolgen voor het buurland.
De volledige Grenseffectenrapportage is hier te lezen.