Met het oog op de alsmaar groeiende hoeveelheid covid-19-besmettingen is in Duitsland de discussie over verplicht testen op de werkvloer en een mogelijke verplichting voor bedrijven om alle medewerkers thuis te laten werken, in volle gang. De Duitse regering is ervan overtuigd dat een complete lockdown alleen kan worden voorkomen wanneer het risico van besmetting op de werkplek wordt beperkt. “Daarom zijn, met name op de werkplek, aanvullende maatregelen nodig om de bescherming van de gezondheid van de werknemers te waarborgen en bedrijven open te kunnen houden”, vindt Torsten Viebahn, Fachanwalt für Arbeitsrecht bij STRICK Rechtsanwälte & Steuerberater in Kleve (D).
Belangrijk is de effectieve bescherming op de werkplek. Het gaat om de wettelijke maatregelen ter bescherming van alle werknemers op de werkplek. Een thuiswerkplek voor iedereen die zijn werk ook thuis kan uitvoeren is een belangrijke bouwsteen, want wie thuiswerkt, beschermt ook de collega’s in het bedrijf. “Voor degenen die niet thuis kunnen werken, moet het werken in het bedrijf of op kantoor echter net zo veilig zijn”, aldus Viebahn.
Beschermende maatregelen
Onderstaande, inmiddels uitgebreide bepalingen uit het Duitse arbeidsomstandighedenbesluit gelden vooralsnog tot en met 30 april 2021:
- Men dient een minimumafstand van 1,5 meter tot andere personen aan te houden. Wanneer dat niet mogelijk is, is het dragen van een mondkapje dat mond, neus en kin bedekt (medisch mondkapje) verplicht.
- De minimumafstand van 1,5 m moet ook in kantines en dergelijke ruimtes worden aangehouden.
- De werkgevers moeten in sanitaire ruimtes zeep- en handdoekdispensers ter beschikking stellen.
- Regelmatige ventilatie moet gegarandeerd zijn.
- Werkgevers zijn verplicht om thuiswerken aan te bieden. Werknemers dienen het aanbod aan te nemen voor zover dat mogelijk is.
- Indien ruimtes door meerdere personen tegelijk moeten worden gebruikt, moet er per persoon 10 m² ter beschikking staan.
- In bedrijven waarin tien of meer arbeidskrachten werken, moet het aantal werknemers worden verdeeld in zo klein mogelijke, vaste werkgroepen.
- De werkgever moet medische mondkapjes ter beschikking stellen wanneer er gedurende langere tijd meer dan 1 persoon per 10 m² in een ruimte aanwezig is, wanneer de afstand van 1,5 meter niet kan worden aangehouden of wanneer binnen de gebouwen afstanden van en naar de werkplek worden afgelegd.
- Bedrijfsgerelateerde fysieke bijeenkomsten, zoals vergaderingen of besprekingen, moeten worden beperkt tot het absoluut noodzakelijke minimum. Als dat om bedrijfsgerelateerde redenen niet mogelijk is, zijn alternatieve beschermende maatregelen vereist.
- Op basis van een risicobeoordeling moet de werkgever vaststellen welke maatregelen binnen het bedrijf vereist zijn. Deze moet hij samengevat presenteren in een bedrijfsintern hygiëneconcept, dat op de werkplek ter beschikking moet worden gesteld.
Boetes bij overtredingen
Volgens de Duitse Arbowet (Arbeitsschutzgesetz) zijn de Duitse arbo-instanties van de deelstaten (Arbeitsschutzbehörde) verantwoordelijk voor het toezicht op het naleven van de bepalingen uit het arbeidsomstandighedenbesluit. “Om dit effectief te kunnen doen, moeten werkgevers op verzoek de noodzakelijke informatie en documenten aan de Duitse arbo-instanties ter beschikking stellen. Voor zover dit onder de voorwaarden van de noodzakelijke bescherming tegen infecties mogelijk is, met name ten aanzien van de in acht te nemen beperking van contacten, kan de naleving van het besluit ook worden gecontroleerd door inspecties op de werkplek”, licht Viebahn toe. De bevoegde instanties kunnen in individuele gevallen de naleving van de voorschriften van het besluit afdwingen met bestuurlijke maatregelen. Indien nodig kunnen ze bij overtredingen ook boetes opleggen.